گونه شناسی حظیره های مقابر خراسان بزرگ از سده های اولیه تا قرن چهارده قمری

مقابر حظیره ای خراسان بزرگ از نمودهای برجستۀ معماری در سده های مختلف اسلامی است. حظیره مزاری در فضای آزاد و محصور با چوب، آجر یا سنگ است تا به تاکید پیامبر اسلام(ص) مبنی بر تدفین در محل غیرمسقف عمل شود. هدف از پژوهش حاضر، گونه شناسی معماری حظیره های نواحی خراسان بزرگ برای شناساندن سیر تحول ساخت آنها از نظر فرم، تحلیل موقعیت فضایی، نوع مصالح، تزئینات، وجوه افتراق و اشتراک هر یک است. یافته های تحقیق حاکی است که حظیره های مطالعه‌شده، در سه گونۀ ساده (سده های سوم تا چهارم قمری)، ترکیبی ساده (سده های پنجم و ششم تا چهاردهم قمری) و ترکیبی پیچیده (سده های هشتم تا چهاردهم قمری) قابل دسته بندی است. در هر دورۀ تاریخی، تغییرات قابل توجهی در ساختار، موقعیت مکانی و تزئینات حظیره ها روی داده است. رویکرد نظری مقاله، مطالعات تاریخ فرهنگی با ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بازدید میدانی است. 

typology of the haziras of the greater khorasan tombsfrom the early centuries ah to the 14th century ah

hazira tombs in greater khorasan are among the prominent architecturalmanifestations of different islamic centuries. hazira is a burial in open space that issurrounded by wood, brick or stone in order to fulfill the prophet’s emphasis on burialin a non-roofed place. the purpose of this research is to determine the typology of thearchitecture of haziras in the greater khorasan in order to identify the evolution of theirconstruction in terms of form, analysis of spatial location, type of materials, decorations,differences and similarities among each of the,. the findings indicate that the studiedhaziras can be classified into three types: simple (3rd&4th centuries ah), simplecombination (5th-14th centuries ah) and complex combination (8th-14th centuries ah). ineach historical period, significant changes have occurred in the structure, location anddecorations of the haziras. the theoretical approach of the paper is cultural historicalstudies, using data collection through desk studies and field visits.