بررسی جایگاه سلطان جهان بیگم در تحول آموزشِ زنانِ مسلمانِ هند (1901-1926 م)

حضور اروپایی ها به ویژه بریتانیایی ها در هند، موجب شد مسلمانان از سدۀ نوزدهم با غرب و پیشرفت های آن آشنا شوند. سلطان جهان بیگم، متاثر از حضور بریتانیایی ها و ارتباط نزدیک با آن ها و نیز سفر به اروپا، تحت تاثیر پیشرفت های غرب به ویژه در ارتباط با آموزش نوین زنان قرار گرفت. او نه تنها آموزش زنان مسلمان را لازم و ضروری می دانست بلکه اهمیت بیشتری برای آموزش آن ها نسبت به مردان قائل بود و معتقد بود درصورتی که زنان آموزش ببینند خانواده و جامعه نیز پیشرفت خواهد کرد. بنابراین او بخش مهمی از دوران حیاتش را صرف آموزش دختران و زنان مسلمان کرد. در این پژوهش که به شیوۀ کتابخانه ای تدوین شده، پس از آشنایی مختصر با زندگی سلطان جهان بیگم، اقدامات او در ارتباط با آموزش دختران و زنان مسلمان بررسی شده است. بررسی اقدامات سلطان جهان بیگم برای نوسازی آموزش زنان مسلمان هند مسئلة اصلی نوشتار حاضر است. نگارندگان نوشتار حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش اند که در دیدگاه نوگرایانة سلطان جهان بیگم چه اقداماتی به مثابه نوسازی آموزش زنانمسلمان هند بود؟ مدعای اصلی پژوهش، سلطان جهان بیگم را به عنوان زنی پیشرو در امر نوسازی آموزش و بهویژه آموزش زنان مسلمان هند مطرح میسازد که برای پیشبرد اهداف آموزشی خود، به اقدامات عملی و نظری گوناگونی مانند ایجاد نشریه، تالیف و ترجمة کتاب های آموزشی و نیزساخت مدارس پرداخته است.

Sultan Jahan Begum and evolution of Muslim Female Education

AbstractWhen British came to the India in the 19th century, Muslim has been faced with West and their accomplishments as well. Sultan Jahan Begum, the last Begum of Bhopal, was one of the most significant and influential Muslim who had a wellconnected and close relationship with British in this time. she not only considered the education of Muslim women necessary, but also attached more importance to their education than men, and believed that if women were properly educated, the family and, consequently, society would prosper. Therefore, she spent an important part of her life in educating Indian Muslim girls and women. In this research, Which is compiled in the library method, after a brief introduction to Sultan Jahan Begum, her activities on the education of Muslim girls and women are described. Findings declare that Sultan jahan begum has taken various practical and theoretical measures to advance her educational aims