بازشناسی منطق عملی معارف پروران بخارایی (مطالعه موردی؛ تفکر سیاسی احمد دانش )

روشنفکران امارت بخارا که همچون همة همتایان ماوراءالنهری خود« جدیدی »نام داشتند، شالوده و بنیان فکری خود را بر آرا و آثار احمد دانش بخارایی استوار ساخته و او را پدر جریان ترقی پروری می خواندند . در این نوشتار به منظور بازشناسی منطق عملی اندیشة آنها، با بهره گیری از جستار روشیِ چهار مرحله ای توماس اسپریگنز (مشاهدة بحران، تشخیص درد، جامعة آرمانی، راه درمان) که بر فرایند شکل گیری اندیشة متفکر سیاسی (نه صرفاً خود اندیشه ) تمرکز دارد ، این سوال را پی گرفتیم که: اندیشة سیاسی احمد دانش طی چه فرایندی بر مدار روشنفکری قرار گرفت وکنش او در این ساحت چگونه بود؟ مدعا و پاسخ آغازین این است که : تعلق دانش به عنوان یک اندیشمند بافراست به زیست بومی در آستانة انحطاط و برخورد تجربیاتش باتکاپوهای اندیشمندان تاتار، اشغالگری روس ها در ماوراءالنهر و شکوه سرزمین آنها، در نهایت موجب شد تا آرای ترقی خواهانة او تکامل یابد و با تکیه بر آن، ضمن تحلیل علل بی نظمی در جامعه، راهکاری را برای برون رفت از آن ارائه دهد.

Recognizing the practical logic of Transoxianan intellectuals' thought (Case Study; Ahmad Danesh Bukhari's Political Thought)

Transoxianan intellectuals, called the "Jadidi," built their foundation on the ideas and works of Ahmad Danesh Bukhari, calling him the father of progressive movement in their land. In this article, in order to recognize the practical logic of their thinking, we uses the fourstep approach of Thomas Sprigens (crisis observation, pain recognition, ideal society, treatment), that focuses on the process of forming a political thought (not just the thought itself). The  main question is that , "In what process was Ahmad Daneshchr('39')s political thought placed on the intellectual circuit and what was his action in this area?" The preliminary answer is that "his belonging (as a thinker) to a land on the verge of decline  and dealing with his experiences with Tatar intellectuals, the occupation of the Russians in Transoxiana, and the glory of their land, eventually led to his evolving ideas , based on it, while analyzing the causes of disorder in society,  propose a way for improvement.