تفسیر تاریخی آیه مرج البحرین

مراجعه به معهودات عرب عصر نزول و تفسیر آیات قرآن بر پایه آنها، پرده از مراد الهی در آیات مجمل بر می‌دارد. یکی از آن آیات، آیه 19 سوره الرحمن است که در این مقاله، از آن به آیه «مرج البحرین» تعبیر می‌شود. در این آیه و آیات مشابه، از دو دریایی سخن رفته است که به هم تلاقی می‌کنند، امّا بر هم غلبه پیدا نمی‌کنند. یکی از آنها شیرین و گوارا (فرات) و دیگری شور و تلخ است و از آنها مروارید و مرجان استخراج می‌شود و در آن کشتی‌رانی صورت می‌گیرد. در این آیات، خطاب به عرب عصر نزول گفته شده است که شما از این دریا، حلیه (مرواید و مرجان) و گوشت تازه (ماهی) استخراج می‌کنید و در آن به کشتی‌رانی برای کسب روزی می‌پردازید. تنها دریای شیرینی که در جزیره العرب به صورت دایمی ‌به دریا می‌ریزد، دریای اروند(شط العرب) است که از به هم پیوستن دو رود دجله و فرات و سپس کارون تشکیل می‌شود و در کرانه بصره به خلیج فارس می‌ریزد. از صدر اسلام نام «بحرین» بر منطقه بصره تا عمان اطلاق می‌شده است. مجمع الجزایر بحرین مرجانی و مروارید بحرین معروف است. مرجان هم واژه‌ای فارسی است. این قراین در کنار هم مویّد این است که مراد از «بحرین» یاد شده در آیات قرآن همین منطقه است.