تحلیل تطبیقی دیدگاه آیت‌الله‌ معرفت و آیت‌الله میلانی در باب صحابه و حجیت قول آنان در تفسیر

یکی از منابع مورد استفاده در تفسیر، روایات تفسیری است. از جمله این روایات، روایات تفسیریِ صحابه پیامبر اکرم (ص) است. آنچه که در خصوص قول صحابه، محل بحث و اختلاف نظر علماء است، حجیت و یا عدم آن، در تفسیر می باشد. از جمله علمای معاصر شیعه که در این خصوص نظرات متفاوتی ارائه داده اند، حضرات آیات محمدهادی معرفت و سیدعلی حسینی میلانی می باشند. این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از شیوه توصیفی تحلیلی، دیدگاه و دلایل این دو اندیشمند گرانقدر را در باب اعتبار و حجیت قول صحابه در فهم و تفسیر آیات قرآن کریم، تطبیق داده و وجوه افتراق و اتفاق این دو دیدگاه را تبیین و تحلیل نماید. بررسی دیدگاه این دو اندیشمند نشان می دهد که اختلاف نظر آیت الله میلانی با آیت الله معرفت به دلیل اختلاف برداشت در تعاریف و مصادیق صحابه بوده و با تحلیل دقیق دیدگاه معرفت، به دیدگاه یکسانی از آن دو در این زمینه می رسیم. به این معنا که بر طبق دیدگاه آیت الله معرفت، ضمن قائل شدن به تفصیل در بین صحابه از یک سو و سخنان نقل شده از ایشان از سوی دیگر، می توان در مواردی به حجیت قول صحابه و در مواردی نیز، به عدم حجیت قول آنان قائل شد.

the opinions of ayatollahs ma’refat and milani about the prophet’s companions and the validity of their interpretation of the qur’an: a comparative study

one of the sources used to interpret the qur’an is the set of hadiths left behind from the prophet’s companions. the validity of such hadiths about interpretation has been a matter of debate among shia scholars. ayatollahs mohammad hadi ma’refat and seyed ali hosseini milani are the two contemporary scholars who have put forth contrasting opinions in this regard. through a descriptive-analytical method, this research aims to compare the viewpoints of these two eminent scholars by identifying and analyzing the corresponding similarities and differences. as the results of the study show, the difference between their opinions stems from their difference in defining the term ‘companion’ and identifying its instances. a thorough analysis of the two viewpoints brings one to a unified position versus the subject. according to ayatollah ma’refat, the prophet’s companions should be viewed split in this case; considering the nature of the points they have quoted from the prophet, some hadiths are valid but some cannot be taken authentic.