روایت «سوال از مصحف امام علی(علیه السلام)» در بوته نقد

مصحف امام علی(ع) با ویژگی‌های منحصر به فرد تفسیری و تنزیلی آن، از دیرباز مورد توجه مفسران و دانشمندان علوم قرآنی بوده است؛ با این وجود در مصادر روایی اهل سنت روایاتی در قالب خطابه و پاسخ به سوال راوی از آن امام همام، بدین مضمون گزارش شده است که ایشان از میراث رسول خدا (ص) جز صحیفه‌ای با مضامین محدود در اختیار ندارد. به عبارتی دیگر، وجود مصحف بی‌نظیر امام علی (ع)، با ویژگی‌های منحصر به فرد تفسیری و تنزیلی آن نفی شده است. با نظر به اینکه این دسته از روایات، از ارزش مصحف امام علی (ع) فروکاسته و نیز به شخصیت علمی آن امام همام خدشه وارد می‌سازد، نوشتار پیش‌رو با تکیه بر گونه‌های نقلی به منظور اعتبارسنجی این دسته از گزارش‌ها سامان یافته است. ضعف سندی، تفرد پی‌در‌پی در اسناد، غرابت و شذوذ، همچنین اضطراب متنی به ضمیمه تعارض با مسلمات تاریخی و روایی، تعارض با مقوله امامت و وصایت امام علی(ع) و جایگاه علمی ایشان در کنار ادله و قرائن گوناگون دیگر بی‌اعتباری و احتمال برساختگی این روایات را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

the narration of question from the mus’haf of imam ali (as) in the measurement of criticism

the mus’haf of imam ali (as) with its unique interpretive and discounting features has long been considered by commentators and scholars of quranic sciences. however, there are reports in sunni narrative sources in the form of answer to question and sermon from that great imam is quoted, which not only diminishes the value of that mus’haf but also damages the scientific character of that imam. accordingly, the present study has been organized by relying on narrative types in order to validate this category of reports. weakness of document, successive individuality in documents, strangeness and delusion, as well as textual agitation in addition to conflict with historical and narrative facts, conflict with the category of imamate and guardianship of imam ali and his scientific position along with various other evidences and proofs, make the unreliability and possibility of fabricating this narrative more apparent.