رهیافتی بر گونه‌شناسی حدیث؛ مطالعه موردی گزاره حدیث‌انگارانه

اعتبارسنجی حدیث در میان عالمان حدیث از جایگاه مهمی برخوردار است. آنان با کاربست معیارهای نقد سند و متن، می‌کوشند گزاره‌های حدیثی اصیل را از گزاره‌های حدیث نما تفکیک کنند. به نظر می‌رسد تاکنون توجهی به گونه‌شناسی گزاره‌های حدیث‌نما، جز حدیث جعلی، نشده است. در نتیجه کاربست معیارهای نقد حدیث، نتوانسته برخی گزاره‌های حدیث‌نمای مشابه با گزاره‌های حدیثی اصیل را پالایش کند. گزاره‌های حدیث‌انگارانه یکی از گونه‌های حدیث‌نماست. این نوشتار در صدد بیان مولفه‌ها و خاستگاه‌های گزاره‌های حدیث‌انگارانه است. نگارنده با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این نتیجه رسید که یکی از گزاره‌های حدیث‌نما، گزاره‌های حدیث‌انگارانه است. از میان عوامل پدیداری این گزاره‌ها، می‌توان به باورهای کلامی، اهمیت موضوع و تطبیق اشتباه اشاره کرد.

an approach to the typology of hadith:a case study of hadith-presenting propositions (pseudo-hadith)

the validation of hadith has an important place among the scholars of hadith. by using the criteria of critique of documents and texts, they try to distinguish original hadith propositions from hypothetical or pseudo-hadith propositions. it seems that so far no attention has been paid to the typology of the propositions of the hadith, except for the fake hadith. as a result of applying the criteria of hadith criticism, it has not been able to refine some hadith propositions similar to the original hadith propositions.          hadith-like propositions are one of the types of hadiths.         this article seeks to express the components and origins of hadith-like propositions.using a descriptive-analytical method, the author came to the conclusion that one of the pseudo-hadith ,is the propositions of the hadith. among the phenomenal factors of these propositions, we can mention the verbal beliefs, the importance of the subject and the wrong adaptation.