حوزه معنایی «وحدت» در نهج البلاغه

یکی از مفاهیم اساسی در کلام و اندیشه امام علی(ع) «وحدت» است چنان که در نهج البلاغه به عزت و اقتدار امّت اسلامی در سایه وحدت تاکید شده است. گرچه واژه «وحدة» در نهج البلاغه به معنای همبستگی و اتحاد به کار نرفته است؛ ولی ترکیب ها و تعبیرهای متنوعی در حوزه معنایی «وحدت» وجود دارد که با توجه به بافت موقعیتی و شرایط گوناگون سیاسی و اجتماعی، ذهن مخاطب را به سمت مساله حیاتی وحدت سوق می دهد. این مقاله،  واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت و مفاهیم و مصادیق آن را مورد بررسی و تحلیل معناشناختی قرار داده است و کوشیده است  با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس علم معناشناسی، مولفه های معنایی و دلالت های بافتی واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت را در دو بخش «ترکیب های دالّ بر اتحاد مطلوب» و «ترکیب های دالّ بر اتحاد نامطلوب» و نیز رابطه معنایی «باهم آیی» بررسی و تحلیل نماید و بیان کند که مفاهیمی چون همکاری، سازش و اصلاح و مصادیقی همچون وحدت عقیدتی، اجتماعی، سیاسی و عاطفی در مقوله وحدت نقش آفرینی کرده اند و با توجه به بافت می توانند بار معنایی مثبت یا منفی داشته باشند.

semantic field of unity in nahj al-balaghah

one of the basic concepts in the words and thoughts of imam ali is &unity&, as in nahj al-balaghah, the dignity and authority of the islamic nation (ummah) is emphasized in the shadow of unity. although the word &unity& is not used in nahj al-balaghah as solidarity, there are various combinations and interpretations in the semantic field of &unity&.considering the situational context and the various political and social conditions, it leads the audience’s mind towards the vital issue of unity. this paper examines and semantically analyzes the vocabulary and combinations of the semantic field of unity and its concepts and examples. using descriptive-analytical method and semantics, it has tried to examine and analyze  the semantic components and contextual implications of vocabulary and combinations of the semantic field of unity in two sections of  “ combinations indicating favorable unity” and “combinations indicating unfavorable unity”. it also  examines and analyzes  “collocation relation” to express the fact that  concepts of cooperation, compromise and reform and examples such as ideological, social, political and emotional unity have played a role in the field of  unity and can have a positive or negative semantic load according to the context.