مطالعه تطبیقی رابطه دین و سیاست در اندیشه قرآنی سیاسی علامه طباطبایی و سید قطب

یکی از نکات مهم در حوزه مباحث سیاسی و اجتماعی، بررسی رابطه‌ بین «دین» و «سیاست» است و در این باره، نظرات گوناگونی از تباین تا تلازم مطرح شده است. نوع تعریف از دین و تحدید و توسعه دامنه دخالت آن در اجتماع، در بررسی این مهم نقش اساسی دارد. در نگاه قرآن و سنت، میان دین اسلام و برپایی حکومت، تلازم وجود دارد و این تلازم در آرای علامه طباطبایی به عنوان یک مفسر شیعی و سید قطب به عنوان یک مفسر اهل سنت، قابل رویت است. در این مقاله که به روش تحلیلی‌ تطبیقی تدوین شده، پس از تعریف دین، حکومت و سیاست، این تلازم به اثبات رسیده است. با بیان نظرات دو مفسر، اشتراک نظر آن دو در تعریف دین و دامنه دخالت آن در اجتماع و نیز تمایز نظر آن دو در نوع تبیین رابطه نیازمندی بین دین و سیاست روشن می‌گردد.نتایج مقایسه نشان می‏دهد که هر دو مفسر، معتقد به تعریف حداکثری از دین و ابتنایش بر فطرت و تاثیر و تاثر بین آن و نظام اجتماعی و سیاسی هستند با این تمایز که علامه در صدد تبیین نیازمندی اجتماع برای متعالی شدن به دین است؛ و در مقابل، سید قطب در صدد بیان نیاز دین برای بقا و جلوه نمایی حداکثری به حضور اجتماعی و دخالت و مدیریت در جامعه است. علاوه بر آن، به رغم اشتراک‏هایی در بحث حاکمیّت و حکومت، بین ایشان در مورد تعیین حاکم سیاسی اسلامی تفاوت وجود دارد، از این‌رو، دو دیدگاه تبار متفاوتی دارند.

the comparative study of the relationship between religion and politics in quranic views of allameh tabatabaei and sayyed qutb.

the present study analyzes the behavior of moses (a) in relation to the incompatible behaviors of the children of israel and pharaoh. “what are the strategies of moses (a) for the psychological management of society, in relation to the incompatibilities that can be analyzed with the concept of psychological defense?” accordingly, the maladaptive defenses of these individuals were extracted and categorized and analyzed using the “qualitative method of text analysis” in discussions related to psychological defense mechanisms. also, in order to study the methods of mental management in the face of unhealthy behaviors, “conventional methods in islamic sciences” and observing the “rules of interpretation of the qur’an” in were used. the results of this study explain the two mechanisms of “rationalization and projection” in the children of israel, the three mechanisms of “projection, devaluation and omnipotence& in pharaoh and seven methods of management by moses (a). the “reassuring” approach is common between psychology and the qur’anic teachings, and six new approaches include “tolerance for desensitization, awareness, storytelling, justifying participants, deprivation of privileges, and changing the environment.”