تحلیلی انتقادی بر روایت‌انگاره سر به محمل کوبیدن حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)

روایت سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س) در منابع روایی امامیه با پیشینه ای اندک، نقشی موثر در مبناسازی عزاداری ویژه ای در فرهنگ شیعی داشته است. طریحی نگارنده «المنتخب» با نقل از «مُسلم جصّاص»، یگانه گزارش گر این روایت، نقشی اساسی در چهره‌پردازی و بُعد عاطفی عاشورا ایفا کرده است. ملافاضل دربندی نیز به عنوان یکی از مقتل‌نویسان عاشورایی توجیهاتی خاص درباره این روایت بیان کرده و علی رغم اشکالاتش به ظاهر روایت، آن را پذیرفته و مبنایی برای انواع عزادارای ها مانند قمه زنی و زنجیرزنی قرار داده است. این مقاله با رویکردی تحلیلی انتقادی ابتدا به تبیین اعتبار سندی و متنی این روایت با ملاک ها و معیارهای نقد متون حدیثی و تاریخی پرداخته است، سپس، مبنای فاضل دربندی را در چهار محور در سنجه نقد نهاده است. این چهار مبنا که در اعتباربخشی وی نسبت به منبع علامه مجلسی، اعتبار روایات بحار الانوار، حجّت شرعی بودن فعل غیر معصوم و عدم حرمت فعل خلاصه می شود، بنابر ادله روایی، عقلی و عرفی محل تامّل خواهد بود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که این روایتِ مرسل با قرینه یابی در سیاق و دیگر روایات هم مضمون، ضمن وجود تعارضات و تناقضات با آسیب هایی مانند رکاکت معنوی و مخالفت با روایات تاریخی و غیر آن قابل مناقشه است.

a critical analysis of the narration of the idea of beating hazrat zainab (peace be upon her)

the narration of the beating of hazrat zainab (pbuh) in imami narrative sources with a short history has played an effective role in establishing a special mourning in shiite culture. al-muntakhib author tarihi, quoting muslim jassas, the sole reporter of this narration, has played a key role in portraying and emotionalizing ashura. mullah fazl darbandi, as one of the ashura murderers, has given special justifications about this narration and despite its apparent flaws, he has accepted it and laid the foundation for all kinds of mourning such as beheading and chaining. this article, with an analytical-critical approach, first explains the documentary and textual validity of this narration with the criteria and criteria of critique of hadith and historical texts, then, has placed the virtuous basis of darbandi in the critique criterion in four axes.these four bases, which can be summarized in his validation of the source of allama majlisi, the validity of the narrations of bihar al-anwar, the legal reason for the innocence of the act and the sanctity of the act, will be considered according to the narrative, rational and customary arguments. the findings of this study show that this narration of mursal can be disputed by comparing it in context and other similar narrations, while there are conflicts and contradictions with harms such as spiritual stagnation and opposition to historical and other narrations.