بررسی تطبیقی جامعیت قرآن و سنت در آراء صفار و کلینی با توجه به فضای گفتمانی عصر ایشان

اختلاف صفار و کلینی به عنوان استاد و شاگرد در خصوص جامعیت قرآن و سنت را بایستی در نوع نگاه آن دو به جایگاه عقل و نص، همراهی امام (ع) با کتاب و سنت، معنای تفویض و نیز با توجه به قرابت هریک از ایشان به طیف‌های کلامی در درون امامیه، باز جست. کلینی که قرابت بسیاری به طیف عقل گرا و قرآن محور هشام بن حکم داشت و در مساله تفویض امور به پیامبر (ص) و امام (ع) ، جانب دیدگاه متعادل و خارج از اتهام به غلو را می گرفت، قرآن و سنت را جامع همه اموری می‌دانست که انسان ها حداقل در مسائل دینی بدان نیاز دارند. از این‌رو امام (ع) را صرفاً به عنوان حامل و مفسر کتاب و سنت در نظر می‌گرفت؛ اما صفار با شدت نص گرایی و طبعاً عقل محور نبودن، ارائه معنایی موسع از تفویض و همچنین در متهم شدن به غالی گری، قرابتی با طیف مفضل بن عمر داشت و در نتیجه، قرآن و سنت را جامع هر آنچه انسان ها بدان ها نیاز دارند، نمی دانست. البته، این مساله برای وی و در منظومه اعتقادی اش، مشکلی ایجاد نکرده و او علم امام (ع) را که در «بصائر الدرجات» به شکلی حداکثری به آن پرداخته است، به عنوان پوشش دهنده مواردی می داند که در کتاب و سنت نیامده است.

A comparative study of the attitudes of Saffar and Koleyni about the inclusiveness of the Quran and the Sunnah with regard to the dialectic atmosphere of their time

DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.22.10.3The difference between Saffar and Koleyni, as the teacher and the pupil, regarding the inclusiveness of the Quran and the Sunnah is rooted in their different views on the role of reason and divine statements, support of Imams for the Quran and the Sunnah, the meaning of delegation as well as their affiliation to different schools of rhetoric within Shi’ism. Strongly attached to the rationalistic and Qurancentered views of Hisham Ibne Hakam, koleyni had a moderate and nonexaggerative position to the issue of delegation of affairs to the prophet and Imams. He deemed the Quran and Sunnah inclusive of all those things that man needs at least in the domain of religion. He, therefore, considered Imams just as those who know all about the Book and the Sunnah and can interpret them. In contrast, Saffar radically advocated the Quranic statements and naturally downgraded the role of reason. He was charged of exaggeration because of giving an extensive role to delegation. Indeed, he had derived those views from the school of Mufazzal Ibne Amr. Under the influence of the teachings of this school, he did not consider the Quran and the Sunnah inclusive of whatever man requires. Of course, these radical attitudes cannot be as a defect in his faith. In the book “Basaer olDarajat”, he has delved into the knowledge of Imams, believing that it fills the gaps of the Quran and the Sunnah.