بررسی روایات اهل بیت (ع) در تفسیر ثعلبی

مفسران اهل سنت در تفاسیر خود گونه‌های مختلفی از روایات اهل‌بیت (ع) را به شکل‌های گوناگون نقل کرده و عملکرد متفاوتی در نقل و نقد چنین روایاتی داشته‌اند. برخی به شکل گسترده به نقل روایات اهل‌بیت (ع) پرداخته و در تفسیر آیات قرآن از این روایات بهره برده‌اند و عده ای به نقل اندک این روایات بسنده کرده و در نقد و بررسی آنها دچار خطاهای فراوان شده‌اند. این پژوهش درصدد است تا میزان اقبال و نحوه تعامل ثعلبی، یکی از مفسران بزرگ اهل سنت در قرن پنجم هجری، در مواجهه با روایات اهل‌بیت (ع) را بررسی کند. در این پژوهش که به شکل توصیفی‌‌تحلیلی انجام شده است، این دسته از روایات از تفسیر «الکشف و البیان» استخراج شده و تعداد و گونه‌های روایات هریک از معصومان (ع) به شکل مجزا مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجه به‌دست آمده از این قرار است که ثعلبی با وجود نقل احادیث فراوان از اهل‌بیت (ع)، در نقل موضوعات مهمی مانند بیان مصادیق، فضائل اشخاص، جزئیات قصص و فضائل آیات و سور از روایات ضعیف بهره برده و در مواردی، اینگونه روایات را به اهل‌بیت (ع) نسبت داده است.

Exploration of Imams’ quotes in Tha’labi’s interpretation of the Quran

DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.13.8Sunni interpreters of the Quran have taken resort to quotes from Shia Imams (peace be upon them) and dealt with them critically in different ways. Some of them have heavily drawn upon those quotes so as to interpret the Quranic verses. Some others have just occasionally quoted from Imams and have made a lot of mistakes in handling them. This study seeks to evaluate the rate of applying the Hadiths from Imams as well as the approach adopted to them by Tha’labi, a great 5thcentury Sunni scholar. Those Hadiths are extracted from his AlKashf wa AlBayan and then classified in terms of number and theme for each Imam separately. For this purpose, a descriptiveanalytical method has been used. As the results of the study show, Tha’labi has widely used Imams’ quotes but has failed to make use of authentic ones to deal with such important issues as personal virtues, their instances, details of narratives as well as the advantages of verses and chapters. Besides, in some cases, he has attributed certain weak statements to Imams.