تحولات مفهومی اصطلاح «قرآن» نزد اصولیان سده هفتم و هشتم با تکیه بر مولفه «اعجاز»

اصطلاح «قرآن» در علم اصول، مفهوم همواره ثابتی نداشته بلکه در طول تاریخ این علم، تعاریفی متفاوت و مولفه‌هایی مختلف به خود دیده است. باآنکه در سده‌های پنجم و ششم هجری، مولفه‌های «منقول متواتر» و «مکتوب در مصاحف» برای معرفی قرآن بر هر مولفه دیگری ازجمله «اعجاز»، ترجیح داده می‌شد اما در سده هفتم، مفهومی جدید از قرآن در علم اصول، ارائه و مولفه اعجاز، جایگزین مولفه‌های پیشین در تعاریف شده است. تبیین چرایی جایگزینی مولفه اعجاز در تعاریف اصولی سده‌های هفتم و هشتم به‌جای مولفه‌های «منقول متواتر» و «مکتوب در مصاحف» با استفاده از روش تاریخ انگاره، مهم‌ترین مساله پژوهش پیش رو بوده است. تحقیق دراین‌باره نشان‌گر آن است که گفتمان علمی سده‌های هفتم و هشتم پیرامون مبحث اعجاز، نیز وجود انتقادات متعدد پیرامون مولفه‌های منقول و مکتوب در این دوران، مهم‌ترین دلایل انتخاب‌ مولفه‌ اعجاز برای تعریف قرآن در این دو سده‌ بوده‌ است.

Conceptual variation of the term “Quran’ among principlists of the 7th and 8th centuries A.H with an emphasis on the parameter of ‘miracle’

In the field of principlism, the term ‘Quran’ has never had a fixed meaning. So far, the term has been used with different definitions and parameters. In the 5th and 6th centuries A.H, the Quran used to be referred to as ‘widely quoted’ and ‘voluminously recorded’, and these two definitions were preferred over ‘miracle’. In the 7th century, however, the perception of the Book was revised, and ‘miracle’ was raised as its major feature. The present study seeks to elaborate on the reasons as why ‘miracle’ emerged as a replacement for the previously used terms of reference to the Quran. The study is conducted through the paradigm shift method, namely reading history texts on the purpose of detecting the development trend of a concept. As the results indicate, the high frequency of criticism on the features ‘widely quoted’ and ‘voluminously recorded’ in the scientific dialogues of the 7th and 8th centuries was the major factor that made scholars shift to the feature ‘miracle’.