توانمندی زنان سرپرست خانوار و عوامل اجتماعی ـ فرهنگی مرتبط با آن: مطالعه زنان زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) شهر تبریز

از آن‌جا که زنان سرپرست خانوار به دلایلی چون طلاق، فوت، اعتیاد و ازکارافتادگی همسر، جزء اقشار آسیب‌پذیر جامعه بشمار می روند، این پژوهش به بررسی توانمندی زنان سرپرست خانوار در شهر تبریز و عوامل اجتماعی ـ فرهنگی موثر بر آن پرداخته است.این پژوهش از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسش نامه و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از میان 246 نفر از زنان سرپرست خانوار زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر تبریز گردآوری شده است. توانمندی در این پژوهش در چهار بعد: توانمندی روانی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی سنجیده شده است. اعتبار ابزار از نوع محتوایی بود و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محرز گردید. نتایج نشان دادند متغیرهای تحصیلات، وسایل ارتباط جمعی، حمایت اجتماعی، سلامت عمومی و تغذیه دارای رابطه مثبت و معنادار با مقدار توانمندی زنان سرپرست خانوار بود؛ در حالی که متغیرهای سنت‌گرایی و وضعیت زناشویی رابطه ای معنادار با مقدار توانمندی زنان سرپرست خانوار نداشت. نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تاثیر معنادار پنج متغیر وسایل ارتباط جمعی، سلامت، حمایت اجتماعی، وضعیت تغذیه و سطح تحصیلات در مقدار توانمندی است که در این میان، سلامت بیش ترین نقش را در تبیین متغیر توانمندی ایفا می کند.

An Investigation of Sociocultural Factors influencing Women Householder Abilities in the City of Tabriz

Since women headed households are considered as the vulnerable class of society due to reasons including: divorce, death, addiction and husband disablement, this study attempts to investigate sociocultural factors influencing Tabriz women headed household and their ability degrees. The present research was a crosssectional survey. Based on Cochran’s formula, the sample size was determined to be 288. The cluster sampling method helped to choose the sample members. The Questionnaires were distributed to collect required data and information. In this study, ability was measured from psychological, economic, social and political aspects. The validity of the data collection tool was ensured through a content validity and its reliability was tested through Cronbach's alpha. The finding of research showed that education, mass media, social support, physical health and food variables have positive and significant relationship with women households ability, however traditionalism and marital life condition has not significant relationship with the ability of women headed household. Multi regression results indicated that five variables including: mass media, health, social support, nutrition condition, and educational level have significant effect on ability degree and health plays the most important role among them in explaining the ability variable.