بررسی اثر توسعه فضای مجازی بر مشارکت زنان در اقتصاد ایران (مطالعه‌ی موردی اشتغال زنان و نرخ باروری)

جامعه ی ایران طی دهه‌های گذشته تحت تاثیر جهانی شدن و گسترش فناوری‌های نوین قرار گرفته‌ است. در جریان این تاثیرگذاری‌ها، دگرگونی‌هایی در ابعاد زندگی مردم به وجود آمده‌ است که مواردی چون کاهش شکاف جنسیتی، افزایش نرخ مشارکت زنان، کاهش نرخ باروری از تبعات آن دانسته شده‌ است. در این راستا ارتباط فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) و شدّت تغییرات آن بر جامعه جهت سیاست‌گذاری‌های آینده می‌تواند بسیار مهم باشد که می‌توان به ارتباطات میان باروریفاوا و اشتغالفاوا (در ارتباط با زنان) اشاره نمود. در این مطالعه به بررسی اثر توسعه ی فضای مجازی بر اشتغال زنان و نرخ باروری در ایران، با استفاده از داده‌های استانی و روش داده‌های ترکیبی (تلفیقی) در چارچوب معادلات همزمان به روش حداقل مربعات دو مرحله‌ای برای دوره ی زمانی 1393-1387 پرداخته شده ‌است. نتایج نشان می‌دهد که بین نرخ‌های باروری و مشارکت زنان رابطه‌ای معکوس وجود دارد و با گسترش فضای مجازی، نرخ مشارکت زنان افزایش می‌یابد؛ اما گسترش فضای مجازی بر خلاف انتظار، بر نرخ باروری تاثیر مثبت و معناداری داشته‌است. در علت‌یابی این موضوع می‌توان به شرایط اجتماعی حاکم بر کشور و قابلیت‌های فاوا در تسهیل فرزندآوری اشاره نمود.

Study of CyberSpace Development Impact on Women Participation in Iran’s Economy (A Case on Women’s employment and Fertility Rate)

Iran has been increasingly affected by the process of globalization and developments of new technologies in recent decades. In the course of these influences, changes in the lifestyles of the people and other dimensions of their lives have been created.  The reduction of gender gap, the increase of the rate of women’s participation, and the reduction of fertility rates, etc. can be considered as its consequences. Therefore, the study of this relationship of Information and Communications Technology (ICT) and its changes and severity for future policies can be very important, including the link between fertility and ICT and employment and ICT. This study examines the cyberspace deployment effect on women’s employment and fertility rate in Iran’s economy. Hence, the data of 30 provinces in the period of 13871393 applying pooledpanel data within the framework of simultaneous equations using twostage least squares were analysed. The results revealed that there is a reverse relationship between fertility rate and women’s labor force participation rate and by increasing the ICT development index, women’s labor force participation rate increases. But cyberspace development, contrary to the expectations, has had a positive and significant effect on the fertility rate. In determining this, one can refer to the social conditions governing the country and the ICT capabilities in facilitating childrearing.