نقد مبانی افراط‌گرایی دینی و بررسی مولفه های تاثیرگذار تربیت اسلامی در مهار و تعدیل آن

در میان ادیان ابراهیمی، اسلام دینی واقع‌گرا و حقیقت‌محور است. این دین، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تکرار آنچه برسر ادیان دیگر آمده است به‌کار گرفت. قرآن کریم و سیره اهل بیت (ع) ضمن روشنگری درباره مبانی، علل و عوامل بروز افراط‌گرایی دینی، مولفه‌هایی چون عقلانیت، اعتدال، احترام متقابل و گفتگو را به عنوان رمز تامین و حفظ امنیتی پایدار معرفی نموده و بدنبال تبیین راه‌های چالش با بحران‌هایی چون افراطی‌گری و رفتارهای خشونت‌آمیز است. متاسفانه چند دهه‌ای است که جهان درگیر صحنه‌های خشونت‌آمیز و افراطی‌گرایانه است که دل هر انسانی را می آزارد و این در حالی است که پرهیز از اعمال خشونت‌آمیز و افراط‌مآبانه، هدف غایی همۀ انسانها و همۀ اقوام و ملل بوده است و قطعاً دستیابی به این نیاز حیاتی بشر، جز با تمرین آن بر اساس معارف وحیانی و سنت نبوی و ولوی (ع) در زندگی فردی و اجتماعی و نیز گسترش آن بر اساس آموزه‌های تربیت اسلامی، میسور و ممکن نخواهد بود. لذا این پژوهش. با روش توصیفی تحلیلی و با شیوه کتابخانه‌ای و با ابزار پژوهش که شامل تمامی اسناد و مدارکی است که در رابطه با افراط گرایی دینی و شیوه استفاده از آموزش های دینی در شکل گیری افراط گرایی وجود دارد، درصدد واکاوی مبانی افراط‌گرایی دینی و نقد آن و نیز تبیین میزان فهم افراط‌گرایان از آموزه‌ها و معارف قرآن کریم است. این نوشتار می‌خواهد نسبت میان قرآن، آخرین پیامبر و ظهور افراط-گرایی دینی را مورد بررسی قرار دهد و سپس با تبیین نقش آموزه‌های اسلامی در تربیت انسانی و تاثیر آن در تعدیل افراط-گرایی، شیوه‌های مرسوم در سیره اهل بیت (ع) در تربیت اسلامی جوانان برای جلوگیری از افراط گرایی را بیان نماید.

criticizing the foundations of religious extremism and examining the effective components of islamic education in curbing and adjusting it

the important point about religious extremism is that the problem of extremism is not only specific to the islamic world, but also includes the followers of other divine religions. in the qur’an, god warns the people of the book about exaggeration and extremism and forbids it (ma’idah, verse 77).exaggeration and extremism in religion has taken various forms, but the worst form of exaggeration is the form that leads to polytheism. . one of the forms of polytheism among christians was that they said that god is three while being one. one side of the wrong relationship of having a child to god has been another extreme form of jews and christians regarding prophets (repentance, verse 30); among the abrahamic religions, islam is a realistic and truth-oriented religion. this religion used all its efforts to prevent the repetition of what happened to other religions. therefore, this research aims to answer some important and fundamental questions, what are the foundations of religious extremism and how can these foundations be criticized? and what do the extremists who commit heresy and commit the worst crimes against humanity throughout history in the name of islam, what do they really know about the quran? is there a relationship between the quran, the last prophet and the rise of religious extremism? is extremism in religion and giving an extreme interpretation and image of religion and its teachings recommended in the qur’an? and is the role of islamic teachings in human education effective in moderating extremism?