مرزگشایی مفهوم تربیت: در تکاپوی ارائه تبیینی بدیع از تربیت قرآنی

مفهوم تربیت در عصر کنونی یکی از دشوارترین مفاهیمی است که مسیری پرفراز و نشیب را پیموده و هنوز با ابهاماتی روبه‌روست. باوجوداینکه در باب ضرورت و اهمیت تربیت مناقشه‌ای جدی وجود ندارد اما تحلیل‌های متفاوت و گاه متناقضی که از این مفهوم صورت می‌گیرد نشان می دهد این مفهوم نتوانسته معنای واقعی خود را در جوامع دینی و غیر دینی پیدا کند؛ لذا تامل و تدقیق در آن همچنان ضروری به نظر می رسد. به این سبب مقاله حاضر با روش استنتاجی و معناشناسی توصیفی بر آن است که ضمن ایضاح مفهوم تربیت با واژگان بدیع بر اساس آیات قرآن، دلالت های تربیتی آن را واکاوی کند. داده های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که واژگانی مانند: اِصْطَنَاع، اِستِطاعت، وُدَّ با سازه اصلی تربیت قرآنی پیوند معنایی وثیقی دارد که علی‌رغم اهمیت بالای تربیتی مورد بی توجهی پژوهش‌های انجام شده قرار گرفته است. اهمیت بالای تربیت در قرآن، بسط حدود و ثغور مفهوم تربیت، استطاعت به عنوان پیش نیاز یادگیری، جایگاه وُدَّ در فرآیند هدف گذاری و تدوین محتوا از مهم ترین دلالت های تربیتی برآمده از واژگان مورد بررسی می باشد.

opening the boundaries of the concept of the education: in an attempt to provide an innovative explanation of quranic education

abstractthe concept of education in the current era is one of the most difficult concepts that has traveled a path full of ups and downs and is still facing ambiguities. although there is no serious dispute about the necessity and importance of education, different and sometimes contradictory analyzes of this concept show that this concept has not been able to find its true meaning in religious and non-religious societies. therefore, it seems necessary to reflect on it. for this reason, the present article, with the inferential method and descriptive semantics, aims to clarify the concept of education with novel words based on the verses of the qur’an, and analyze its educational implications. the data obtained from the research show that words such as: production, the ability, and love / affection have a close semantic link with the main structure of quranic education, which has been neglected in the researches despite their high educational importance. the high importance of education in the qur’an, the expansion of the limits and gaps of the concept of education, ability as a prerequisite for learning, the place of love /affection in the process of goal setting and content compilation are among the most important educational implications arising from the examined vocabulary.