واکاوی مولفه‌های جامعه‌پذیری بر اساس الگوی ایرانی-اسلامی در آثار شهید مطهری (ره)

هدف پژوهش حاضر، شناسایی، استخراج و دسته‌بندی ابعاد و مولفه‌های جامعه‌پذیری در آرای شهید مطهری (ره) و تدوین یک الگوی اسلامی-ایرانی در تربیت اجتماعی بوده است. در این پژوهش، مفهوم جامعه‌شناختی «جامعه‌پذیری» بر اساس تعریف سند بنیادین تحول آموزش‌وپرورش، به‌مثابه تربیت اجتماعی قلمداد شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر رویکرد، کیفی و از نظر نوع روش تحقیق، تفسیری با تکنیک تحلیل محتوای عرفی است. تعداد 108 مورد از آثار مکتوب شهید مطهری که در قالب کتاب چاپ شده‌اند، در این پژوهش موردبررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفت. بر اساس یافته‌های تفسیری این پژوهش، 73 زیرمقوله، 13 مقوله و 4 مولفه اصلی شامل احساس تعلق اجتماعی، پذیرش نقش و مسئولیت‌پذیری، گفتگو و ارتباطات اجتماعی و سنجش‌گرانه‌اندیشی استخراج گردید. این مولفه‌ها معیارهای تربیت سالم اجتماعی از دیدگاه شهید مطهری است و شاخص‌هایی برای انتقال آموزه‌های پایه اجتماعی به شهروندان محسوب می‌شود. با توجه به محوریت سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در دستیابی به الگوی اسلامی-ایرانی تربیت، پیشنهاد می‌شود در گام پیاده‌سازی عملیاتی سند، از مولفه‌های مستخرج از آثار شهید مطهری بهره گرفته شود.

analysis of the components of socialization based on the islamic-iranian model in the works of shahid motahari

the aim of this study was to identify, extract and categorize the dimensions and components of socialization in the views of shahid motahari and to develop an islamic-iranian model in social education. in this study, the concept of socialization is considered as social education based on the definition of the fundamental transformation document of education (ftde). the present research is applied in terms of purpose, qualitative in terms of approach, and interpretive in terms of the type of research method using conventional content analysis technique. a total of 108 written works of shahid motahari that have been published in the form of books were studied, analyzed, and interpreted in this research. based on the interpretive findings of this study, 73 subcategories, 13 categories, and 4 main components including the sense of social belonging, acceptance of role and responsibility, dialogue and social communication, and critical thinking were extracted. these components are the criteria of social education from the perspective of shahid motahari and are considered as indicators for transmitting basic social teachings to citizens. considering the centrality of the fundamental transformation document of education (ftde) in achieving the islamic-iranian model of social education, it is suggested that in the step of the operational implementation of the document, the components extracted from the works of shahid motahari be used.