تدوین الگوی تربیت اسلامی جریان عاشورا؛ رهیافت نظریه زمینه‌ای

هدف از این نوشتار، ارائه الگوی تربیت اسلامی در بازخوانی جریان عاشورا است. پرداختن به این موضوع می‌تواند به غنای گفتمان و الگوی تربیت اسلامی کمک کند. هدف آشکار این پژوهش، شناسایی ابعاد و مولفه‌های تربیت اسلامی در بازخوانی واقعه عاشورا است؛ بنابراین پژوهش حاضر از یک سو، به لحاظ هدف یک پژوهش بنیادی محسوب می‌شود و از سوی دیگر به لحاظ کاربرد نتایج تحقیق در تعلیم و تربیت و کمک به اتخاذ تصمیم‌های مربوط به نظام آموزشی، از نوع پژوهش‌های کاربردی به ‌شمار می‌رود. برای دست‌یابی به پاسخ سوالات پژوهش از روش نظریه زمینه‌ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیۀ مقاتلی است که جریان عاشورا را نقل کرده‌اند. در همین راستا با روش نمونه‌گیری موردی نوعی، منبع جمع‌آوری داده‌ها، مقتل لهوف سید بن طاووس ملحوظ گردید. البته برای رسیدن به اشباع نهایی داده‌ها، کتب مقاتل نفس المهموم، محن الابرار، ابی مخنف، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتل الحسین علیه‌السلام نیز موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن بود که «وراثت»، «محیط»، «شناخت و آگاهی»، «زمان و زمانه» و «انتخاب و آزادی» به‌عنوان عوامل زمینه‌ساز تربیت هستند و عوامل «هدایت»، «نیازسنجی»، «توحید»، «تاثیر متقابل ظاهر و باطن»، «تغذیه»، «فروع دین»، «عمل‌گرایی»، «استحکام خانواده» به‌عنوان عوامل موثر تربیت شناخته گردیدند. عامل مهمی نیز به‌عنوان عامل بازدارنده تربیت احصا گردید که «رذایل اخلاقی» بود. پیامدها و نتایج تربیت نیز در واقعه عاشورا مبتنی بر «مکارم اخلاق»، «خردورزی» و «شهادت‌طلبی» بود.

codifying the model of ashura islamic education: grounded theory approach

the purpose of this article is to present the model of islamic education in the flow of love. addressing this issue can contribute to the richness of the discourse and model of islamic education. the obvious purpose of this study is to identify the dimensions and components of islamic education in re-reading the ashura event. using re-research, on the one hand, is used as a fundamental goal, and on the other hand, calmly uses the results of research in education and helps to adopt regulations related to the education system. the latest type of application is used. the context theory method has been used to answer the researcher’s questions. the statistical population of the present study is all the opponents who have narrated the incident of ashura.in this regard, with the method of typical case sampling, the source of data collection was the murder of lohoff sayyid bin tawus. of course, in order to achieve the final saturation of the data, the books of nafs al-mahmum, muhan al-abrar, abi makhnaf, qomqam zakhar and samsam batar, and the assassination of hussein (as) were also examined and analyzed. the findings are based on the fact that inheritance, environment, cognition and awareness, time and time and choice and freedom as the underlying factors of education and the factors of guidance, needs assessment, monotheism interaction of appearance and interior , nutrition , sub-religions , pragmatism , family strength were recognized as effective factors in education.an important factor was also counted as a deterrent to education, which was moral vices. the consequences and results of training in the ashura event were based on moral virtue, rationality and martyrdom.