تعیین راهبردهای ارتقای بهره‌وری آموزش عمومی قرآن

ازآنجاکه قرآن کریم، منبع بی‌بدیلی از راهنمای مسائل تربیتی انسان است، باید در نظام آموزشی مورد توجه ویژه ای قرار گیرد؛ همچنان‌که این توجه در نظام آموزشی ما جریان داشته است. نگاهی اجمالی به دستاورد این توجه در کشور نشان می دهد که نتایج نه با جایگاه ویژه قرآن در اسلام تناسب دارد و نه با میزان علاقه و اهمیتی که تمام آحاد مردم نسبت به قرآن قائلند. لذا باتوجه‌به این مسئله و نیز ضعف مطالعات علمی صورت‌گرفته در این حوزه، پژوهش حاضر درصدد است تا برای ارتقای بهره‌‌وری در این عرصه در چهار هدف (توانایی و التزام به تدبر، آشنایی با علوم و معارف قرآن، توانایی استفاده از قرآن و تبعیت از قرآن و عترت) به ارائه راهبرد بپردازد. روش پژوهش، کیفی (مطالعه اسنادی، مصاحبه، بارش فکری) است. نمونه‌گیری به‌صورت هدف‌مند و گلوله‌برفی انجام شده است. جامعه آماری در بخش مصاحبه، کارشناسان حوزه علوم قرآنی، در بخش پژوهش اسنادی، تمامی اسناد، مدارک، کتب و پیشینه‌های موجود شامل مقالات، طرح‌ها و کارهای پژوهشی بوده است. نمونه‌گیری در بخش اسنادی به‌صورت تعمدی بوده است. اطلاعات به‌وسیله کدگزاری تحلیل شده است. نتایج به‌دست‌آمده از کدگزاری شامل هشت راهبرد بوده که در جلسات بارش فکری توسط متخصصان علوم ‌قرآنی و آموزش قرآن مورد بررسی، اصلاح، حذف و اضافه قرار گرفت. درنهایت 19راهبرد نهایی شد که به توصیه متخصصان همگی راهبردهای به‌دست‌آمده  با سند بالادستی یعنی سند راهبردی آموزش عمومی قرآن مورد انطباق قرار گرفت و موارد جدید مشخص شد.

Identifying Strategies for the Improvement of Productivity of General Teachings of the Holy Quran

Since the Holy Qur’an is an undeniable source of guidance for human training challenges, special attention should be given to it in the educational system. Although this attention has existed in our educational system, a brief look at its achievements in the country reveals that the outcomes do not match the special position of the Holy Qur’an in Islam, nor does it stand at the level of the interest and importance that all individuals attach to the Holy Qur’an. Hence, in terms of this deficiency and the shortcomings of scientific studies in this field, this study is intended to improve the productivity in this field regarding four goals: the ability and commitment for contemplation, familiarity with the sciences and knowledge of the Qur’an, the ability to use the Holy Qur’an, and adherence to the Qur’an and ‘Etrat in designing the strategy. This is a qualitative research employing documents, interviews, and brainstorming. Purposive and snowball sampling method is used for sample selection. The statistical population includes experts of the Quranic sciences in the interview section. In the documentary section, all available documents, texts, books and sources, including articles, projects and research works, were reviewed. Sampling was purposive in the documentary section. The data were analyzed by coding. The results of the coding phase included eight strategies which were reviewed, corrected, deleted and added in brainstorming sessions by experts in the Qur’anic sciences and teachers. Eventually, 19 strategies were obtained, and on the advice of experts, all the strategies were adapted to the upstream document, the strategic document for general instruction of the Holy Qur’an, and the new cases were identified.