پالیوسلها و بوکسیتها در البرز شرقی و رهیافتهایی برای دیرینه اقلیم دونین ـ پرمین

پهنه البرز شرقی حاوی پالیوسلها و بوکسیتهایی است که علاوه بر رویدادهای گسترده زمین شناسی حکایت از تغییرات دیرینه اقلیمی در این پهنه از ایران دارد. منطقه خوش ییلاق در50 کیلومتری جنوب شرق آزاد شهر قرار دارد. توالی چینه شناسی این منطقه حاوی پالیوسلهای کالکریتی در ماسه سنگهای دونین سازند پادها و یک افق بوکسیتی کارستی در بین سنگ آهکهای پرمین و سنگ آهکهای دولومیتی تریاس است. شواهد بافتی وکانیشناسی بیانگر تشکیل پالیوسلها در اقلیم خشک تا نیمه خشک و تشکیل بوکسیتها در اقلیم گرم و مرطوب است. همچنین گستره شاخصهای هوازدگی، افزایش هوازدگی شیمیایی از پالیوسلهای دونین به سمت بوکسیتهای پرموتریاس را نشان می دهد. داده های زمین شیمیایی همراه با شواهد زمین شناسی پیشنهاد کننده بازالتهای سازند سلطان میدان به عنوان سنگ مادر پالیوسلها و بوکسیتهای مورد مطالعه است. تلفیق داده های بافتی، کانی شناسی و زمین شیمیایی شاهدی بر پایین بودن دما، کمبود میزان بارش و هوازدگی ضعیف شیمیایی در طول تشکیل پالیوسلهاست. برعکس، بالا بودن دما و میزان بالای بارش باعث پیشرفت هوازدگی شیمیایی در زمان تشکیل بوکسیتها شده است. پالیوسلهای دونین سازند پادها و بوکسیتهای پرموتریاس منطقه مورد مطالعه نشانه های خوبی برای تشخیص شرایط دیرینه اقلیم هستند.