زمین‌شیمی شیل‌های سازند شمشک محدوده معدنی داش آغل، بوکان، شمال باختر ایران: برخاستگاه، هوازدگی منشا، شرایط اکسیداسیون قدیمه و جایگاه تکتونیکی

سازند شمشک به سن ژوراسیک پیشین در محدوده معدنی داش‌آغل (خاور بوکان، استان آذربایجان‌غربی، شمال باختر ایران) شامل ترکیب سنگ‌شناسی شیل، ماسه‌سنگ، آهک، و آندزیت می‌باشد. بر اساس مشاهدات صحرایی، شیل‌های این سازند سنگ پوشش لایه‌ها و عدسی‌هایی از لاتریت‌های غنی از آهن هستند. بررسی‌های کانی‌شناسی نشان می‌دهند که کوارتز، کائولینیت، ایلیت، مونت‌موریلونیت، کلسیت، آلبیت، پلاژیوکلاز، هماتیت، و گوتیت، کانی‌های سنگ‌ساز شیل‌ها می‌باشند. مقادیر نسبت k2o/al2o3 (0.08-0.12) و شاخص تغییرات ترکیبی (icv) (0.58-1.22) به ترتیب دلالت بر فراوانی کانی ایلیت و نقش ارزنده کانی‌های رسی در کنترل ترکیب شیمیایی شیل‌های مورد مطالعه دارد. ضرایب همبستگی مثبت و قوی بین k با cr، u، th، ba، hf، nb، rb، v، sc، co، و ni آشکار می‌کنند که کانی ایلیت نقش موثری در توزیع این عناصر جزئی در شیل‌های مورد مطالعه ایفا نموده است. الگوی توزیع rees به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق و غنی‌شدگی قوی lrees نسبت به hrees و رخداد بی‌هنجاری‌های منفی eu و ce در شیل‌های داش‌آغل دارد. ترسیم نمودارهای دو متغیره‌ای نظیر al2o3 -tio2، ni- tio2، و zr -tio2 آشکار می‌کنند که این شیل‌ها دارای برخاستگاه سنگ‌های آذرین فلسیک هستند. پارامترهای زمین‌شیمیایی نظیر al2o3/tio2 (23.57-44.62)، la/sc (6.70- 15.10)، th/sc (0.15-2.43)، cr/th (4.19-27.20)، th/cr (0.04-0.24)، و eu/eu* (0.53-0.90) از این ایده حمایت می‌کنند. مقادیر شاخص شیمیایی هوازدگی (ciẃ ) (96.18-97.07%) دلالت بر هوازدگی شدید مواد منشاء شیل‌ها دارند. مقادیر شاخص‌های زمین‌شیمیایی نظیر u (0.1-2.6)، u اتوژنیک (0.00- 0.28)، mn* (0.41-1.11)، ni/co (3.04-4.92)، cu/zn (0.12-0.47)، u/th (0.33-0.43)، و ce/ce* (0.44 -0.86) پیشنهاد می‌کنند که این شیل‌ها تحت شرایط محیطی اکسیدان نهشته شده‌اند. بر اساس یافته‌‌های زمین‌شیمیایی، جایگاه تکتونیکی احتمالی برای این شیل‌ها محیط حاشیه قاره‌ای غیر فعال است.