بررسی خطر گرفتگی شیمیایی فیلترهای مصنوعی حاصل از رسوب‌گذاری کربنات‌کلسیم در زهکش‌های کشاورزی (مطالعه موردی: منطقه رامهرمز)

گرفتگی یکی از مشکلات اصلی پوشش های زهکشی در زمان اجرا و بهره برداری می باشد. این تحقیق با هدف بررسی گرفتگی شیمیایی فیلترهای مصنوعی حاصل از رسوب گذاری کربنات کلسیم با سه تیمار و سه تکرار با استفاده از مدل فیزیکی در شرایط آزمایشگاهی اجرا شد. نمونه برداری از عمق یک و نیم  متری نصب زهکش ها از منطقه سلطان آباد (در محدوده اراضی طرح فجر رامهرمز) انجام شد. مدل شامل یک استوانه از جنس پلی اتیلن شامل توری، شن، پوشش مصنوعی، خاک و آب بود. با استفاده از ورودی و خروجی تعبیه شده در بالای استوانه ها، ارتفاع آبی ثابت ایجاد شد که بر اساس قانون دارسی دبی و هدایت هیدرولیکی اندازه گیری شد. تیمار اول در شرایط بهره بردای مداوم، تیمار دوم در شرایط قطع و وصل جریان و تیمار سوم پیوسته و تحت حرارت بود. داده های دبی و هدایت هیدرولیکی به منظور بررسی معنادار بودن به وسیله نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد دبی و هدایت هیدرولیکی تا رسیدن به نقطه اوج افزایش، سپس کاهش و تا رسیدن به روند ثابت ادامه یافتند. میزان کاهش دبی و هدایت هیدرولیکی در تیمار منقطع 56/19 درصد و در تیمار تحت گرما 77/29 درصد نسبت به تیمار پیوسته بود. همچنین احتمال رسوب گذاری کربنات کلسیم بر اساس سه شاخص لانژلیر، ریزنار و استیف دیویس محاسبه شد. نتایج حاصل از تیمار اول نشان داد که احتمال رسوب گذاری در شرایط ماندگاری آب در خاک زیاد بوده است اما در صورت حرکت آب و عبور آن از فیلتر احتمال رسوب گذاری به حداقل ممکن رسیده و گرفتگی در دراز مدت اتفاق خواهد افتاد. این مدت بیشتر از عمر مفید شبکه زهکشی خواهد بود. عکس برداری الکترونیکی نیز صحت نتایج مبنی بر عدم رسوب و گرفتگی را نشان داد.

evaluation of clogging risk of synthetic filter due to calcium carbonate in agricultural drainage (case study: romhormoz rejion )

using synthetic filters in any location needs familiarity about benefits and challenges of its usage .currently synthetic filter is widely used in many places in the world .but it hasn’t been accepted in iran because there isn’t enough   knowledge and information about benefits and disadvantages of synthetic filters (ritzema et al., 2006).in the field of synthetic coatings, research and studies have been conducted around the world. arvahi and naseri (2007) investigated the application of synthetic and mineral filters in underground drainage systems. the results of this study showed that the performance of the pp450 synthetic filter is similar to the sand filter and can provide drainage requirements and is technically and economically feasible in abadan’s subsoil drainage system. faure (2006) presented an experimental model for predicting geotextile clogging. with the help of this model, the mass of the particles of soil particles enclosed within the geotextile could be measured. the results of the faure experimental model show that the eclipse of geotextiles depends on the mass of the particles entrapped inside the geotextile.water and soil of ramhormoz fajr region have high calcium content and in this case, the probability of clogging of filters increases due to chemical activity. in order to examine this issue, it was first necessary to simulate the conditions in a physical model to determine the effect of synthetic filtration on clogging. in general, the objectives of this study were:1- evaluation of synthetic filter performance in the conditions of ramhormoz under continuous flow operation.2- investigation of eclipse of synthetic filter in wet conditions and drying of soil (discontinuous).3- studying filtration of synthetic filter due to temperature changing conditions (discontinuous).