ارزیابی کیفیت منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت ملایر از نظر شرب و کشاورزی

شهر ملایر یکی از قطب های کشاورزی استان همدان و  به عنوان شهر جهانی انگور شناخته شده است، بر این اساس مطالعه کیفیت آب در این منطقه بسیار مهم است. در مطالعه حاضر 93 نمونه آب که شامل 61 چاه، 9 چشمه، 16 رودخانه و هفت آبگیر بود مورد نمونه برداری قرار گرفت و پارامترهای no3، ph، ec،na  و k اندازه گیری و کیفیت آب به کمک شاخص wqi و ویلکاکس برآورد شد. به منظور مقایسه کیفیت منابع آب آنالیز واریانس یک طرفه و برای مقایسه با استاندارد ملی ایران و who آزمون تی تک نمونه به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که منابع مختلف آب از نظر کیفیت دارای اختلاف آماری معنی دار و مقدار ec، no3 و na در آب چاه بالاتر از سایر منابع است، بنابراین کیفیت آب چاه پایین تر از سایر منابع برآورد شد. بر اساس شاخص ویلکاکس بیش از 10 درصد نمونه های آب چاه، چشمه و رودخانه دارای شوری بالا و در مورد چاه، چشمه و روخانه 2/85، 8/88 و 8/68 درصد نمونه ها دارای شوری متوسط بودند. مقادیر ec در آب چاه، چشمه و رودخانه بالاتر و در مورد آبگیر پایین تر از استاندارد who برآورد شد. به نظر می رسد بالاتر بودن نیترات در آب چاه به دلیل مصرف کودهای کشاورزی در منطقه اتفاق افتاده است و به دلیل مشکلات ناشی از نیترات بر سلامت انسان استفاده از آب چاه برای شرب در بلند مدت توصیه نمی شود. به طور کلی در استفاده از آب چاه پایش های دوره ای ضروری است و با بررسی کیفیت خاک شاید نیاز به روش های اصلاح نیز باشد.

water quality assessment of surface and groundwater sources used for drinking and agriculture

sustainable development is the most important challenge of human society in this century. in this regard, access to sufficient water resources of high quality is one of the effective factors to achieve sustainable development. one of the important applications of surface and groundwater resources is irrigation of agricultural products. irrigation water quality affects soil quality (kondash et al., 2020) and agricultural health (aravinthasamy et al., 2020). assessing the quality of water resources is one of the main requirements in the management, planning and development of water resources and their protection and control (kumar et al., 2019). given that the city of malayer is globally known for its grapes, the study of water quality in this region is of great importance. one of the most effective methods for assessing water quality is the use of appropriate indicators for the assessment. quality indicators convert the values ​​of water quality characteristics (measured parameters) into a number to be used in the management and analysis of water quality and monitoring of water quality changes over time and place (carbajal-hernández et al., 2013).