اثرکم‌آبیاری بر اجزای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب لوبیا چیتی با استفاده از آبیاری قطره‌ای نواری در شرایط اقلیمی خرم‌آباد

بررسی واکنش گیاهان زراعی به کم‌آبی، با هدف افزایش بهره ‎وری مصرف آب، به‌عنوان بخشی از راه‌حل سازگاری با کم‌آبی در کشور اهمیت بسیار دارد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب لوبیا چیتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح آبیاری برای گیاه لوبیا چیتی به روش آبیاری قطره‌ای نواری (تِیپ) و یک روش آبیاری سطحی بود. سطوح تامین آب در آبیاری تیپ شامل؛ 120 درصد نیاز آبی ، 100 درصد نیاز آبی (شاهد، ،t100 )، دو سطح کم‌آبیاری (80 و 60 درصد نیاز آبی، t80 و t60) بودند. علاوه بر آن برای مقایسه عملکرد و بهره‌وری محصول در روش‌های آبیاری تیپ و سطحی، یک تیمار براساس تامین 100 درصد نیاز آبی به روش آبیاری جویی و پشته‌ای اجرا شد (s100). بیش‌ترین و کم‌ترین عملکرد تولید دانه در تیمارهای s100 (kg/ha 3053) و t80 (kg/ha 821.7) مشاهده شد، البته گیاه در تیمار t60 موفق به تشکیل دانه نشد. عملکرد دانه در سطح آبیاری 100 درصد، در آبیاری سطحی نسبت به آبیاری تیپ، 18 درصد بیشتر بود. در صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه نیز بیش‌ترین عملکردها در تیمار آبیاری سطحی حاصل و کم‌آبیاری موجب کاهش مقادیر صفات شد. بیش‌ترین بهره‌وری آب به‌ازای عملکرد دانه kg/m3 0.59 و به‌ازای عملکرد بیولوژیک kg/m3 1.28 برآورد شد که در تیمار t100 به‌دست آمد.

Effect of Deficit Irrigation on Yield Components and Water Productivity of Pinto Beans Using Drip Tape Irrigation in Khorramabad Climatic

Irrigation has greatly contributed to crop production in arid and semiarid regions. In addition, agricultural production in irrigated lands is more sustainable than in rain feed lands, which has helped significantly stabilize food prices in the world (Hanjra et al., 2009; Rosegrant and Cline, 2003). Considering the role of irrigation and scarce water resources, the United Nations Development Program has predicted that the future of food supply for the world’s growing population will be affected by the water crisis, not the crisis of arable land (Du Toit, 2011). Therefore water is a major player in increasing agricultural production (Hanjra and Qureshi, 2010). At the same time, competition for water between the agricultural, industrial and urban sectors is also increasing (Dubois, 2011). Under such circumstances, any method or technology that can increase the productivity of water consumption (product per unit volume of water) will contribute to the development of food security. Naturally, cheap and simple methods and technologies, especially among lowincome farmers in developing countries, will become more common; deficit irrigation is one of them.Beans are an important source of protein, fiber, and nutrients and have for centuries played an important role in the human diet (Yonts et al., 2018). The bean is a waterconsuming plant, its net water requirement in the Khorramabad Plain (Project Area) is about 5500 m3/ha, which is 2.5 times more than wheat and 2 times more than rapeseed (Zabihiafrous et al., 2018). Deficit irrigation of beans can be an effective solution to reduce the irrigation water consumption of this crop and increase its water productivity.