بررسی کیفی و شبیه سازی با مدلqual2k در رودخانه دز

رودخانه دز یکی از رودخانه های بلند، پرآب و دارای کیفیت خوب است. کیفیت آب این رودخانه در سال‌های اخیر به علت خشک سالی، توسعه صنعتی و کشاورزی کاهش یافته است. این رودخانه همچنین نقش تعدیل‌کننده کیفی را برای رودخانه کارون پس از ملحق‌شدن به آن دارد. لذا حفظ کیفیت آن بسیار مهم است. در این مقاله ابتدا منابع آلاینده ورودی به رودخانه شناسایی و سپس با استفاده از استاندارد کرینکل و شاخص کیفیت منابع آب ایران (irwqi) تغییرات کیفی و آلودگی رودخانه دز طی سال‌های 9284 بررسی شده است. به این منظور پارامترهای هدایت الکتریکی (ec)، اکسیژن محلول (do)،نیاز اکسیژن‌خواهی بیولوژیکی (bod)، اسیدیته (p h)، نیترات  (no3)و آمونیوم (nh4)، مدنظر قرار گرفت. نتایج بررسی با استاندارد و شاخص کیفی نشان داد که کیفیت رودخانه در زمان خشک سالی و بر اثر توسعه از توصیف بسیار خوب به خوب و نسبتاً خوب تنزل یافته است. سپس با استفاده از مدل یک‌بعدی کیفیqual2k نیز وضعیت کیفی رودخانه برای دو فصل خشک و تر شبیه‌سازی، کالیبراسیون و صحت سنجی شد و ضرایب کالیبراسیون مدل کیفی رودخانه دز استخراج گردید. با توجه به محاسبه این ضرایب و افزایش خشک سالی و توسعه صنعت و کشاورزی، از این مدل می توان برای برنامه ریزی منابع آب و پیش‌بینی‌های کیفی رودخانه دز در آینده بهره‌ جست.

The Quality Study and Simulation by Qual2k Model in Dez River, Iran

According to the standard of Krenkel and Novotny (1980), the proposed concentrations of different water quality variables are categorized into four different groups. In this category, group 1 (A1, B1) represents a water quality which is suitable for all general applications. Group 4 is the worst water quality which is inappropriate for most applications. Moravej et al. (2017) investigated the water quality of the Karun River using the water quality index and GIS (Geographic Information system) time series modeling during 20072012. The results showed that the water quality index decreases (at the point where it joins the Dez River) meaning that lower quality of the river water is due to pollutants entering into the river at the downstream of the Dezful station. So, it is necessary to have control measures in this river. Recently, IRWQISC indicator has been presented by researchers of the Iranian Environmental Protection Agency. Hamedi et al. (2015) used the IRWQISC indicator to determine the changes in river flow volume due to seasonal variation. In addition, Azami et al., (2015) reviewed changes of the IRWQISC indicator for Tjan River. Bagherian Marzouni et al. (2014) conducted “DO” and “BOD” parameters in the Karun River with Q2k model. The results showed that by changing the entry points of the pollutants into the river (especially in lowflow condition) we will achieve the environmental goals for the river water. Nakhaei and Shahidi (2010), using the Qual2k model, showed that the water quality at the downstream of the Zayandehrood River is very poor due to the input of industrial pollutants. Rafiee et al. (2013) simulated the sources of pollutants input into the Gargar River in Khuzestan province, by Qual2k model. The results showed that the Qual2k model is sensitive to inflow and input pollutants such as BOD and Nitrate (NO3N).In this study, the qualitative changes of the Dez River have been investigated using the Kerincell Standard and IRWQISC indicator in recent years. Then, the qualitative status of the river was simulated by Qual2k model. This model was calibrated and verified to forecast the water quality of the Dez River in the future.