بررسی آزمایشگاهی تاثیر شکل هندسی صفحات مستغرق بر جریان حاوی رسوب ورودی به آبگیر جانبی در قوس رودخانه

قوس بیرونی رودخانه، یکی از مناسب ترین مکان ها به منظور احداث آبگیر می باشد. در هنگام وقوع سیلاب، رسوبات با جریان انحرافی وارد آبگیرهای جانبی می شوند و مشکلاتی را هم چون تجمع رسوبات در ورودی، کانال و در پایین دست آبگیر به وجود می آورند. یکی از روش های کارآمد و موثر در کاهش میزان رسوب ورودی به آبگیرها، استفاده از صفحات مستغرق می باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از یک فلوم آزمایشگاهی با قوس 180 درجه ملایم، ابعاد ناحیه گردابی در کانال آبگیر جانبی منشعب از خم رودخانه در شرایط با و بدون حضور صفحات مستغرق با اشکال هندسی متفاوت، تحت شرایط هیدرولیکی یکسان مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد، نسبت آبگیری یکی از عوامل مهم و موثر در شکل گیری و تعیین ابعاد ناحیه گردابی است. با افزایش این نسبت، طول و عرض نسبی ناحیه گردابی کاهش می یابد. ابعاد ناحیه گردابی تا حدودی متاثر از زاویه استقرار صفحات مستغرق می باشد، به گونه ای که طول و عرض نسبی ناحیه گردابی در مقایسه با حالت بدون وجود صفحات مستغرق، با افزایش زاویه استقرار صفحات به طور متوسط به ترتیب حدود 5 درصد افزایش و حدود 7 درصد کاهش یافته است. علی رغم ایجاد بریدگی در لبه ابتدایی راس و کاهش تا 29 درصدی سطح صفحات مستغرق، کارایی صفحات در ممانعت از ورود رسوبات به آبگیر جانبی و هدایت جریان سطحی به سمت دهانه آبگیر حفظ شده است.

Experimental Analysis of the Effect of Geometric Shape of Submerged Vanes on Sedimentation Flows at Lateral Intake Entrance in River Bends

The separation zone in the entrance of intake channel has no effect on flow discharge but it reduces the effective crosssectional area of the intake, as well as the bed load, which enters the intake due to low velocity flow deposits in this area. Therefore, knowing the dimension of the separation zone in the lateral intake is very important. One of the methods to control sediment transport to a lateral intake is to use submerged vanes in front of an intake mouth. Azizi et al. (2012) evaluated the effect of cuts on the leading edge of vanes on local scour and the performance of submerged vanes in lateral distribution of sediments. Abbasi and Maleknejad Yazdi (2014) carried out some researches about the impact of sill and submerged vanes on sediment laden flows at lateral intake in straight channels. According to the results, the dimension of the separation zone depends on intake ratio and intake angle, and the effectiveness of froud number in the main channel is negligible. In the present study, different shapes of submerged vanes used in Azizi et al.’s (2012) study were employed to measure the dimension of the separation zone in a bendshaped flume and the obtained results were compared with the results of Abbasi and Maleknejad Yazdi’s (2014) studies.