کارایی باگاس نیشکر در کنترل گرفتگی پوشش‌های مصنوعی زهکشی در خاک‌های آهکی منطقه رامهرمز در مدل فیزیکی

این تحقیق به‌منظور بررسی عملکرد باگاس نیشکر در کنترل گرفتگی پوشش‌های مصنوعی زهکش‌های زیرزمینی در خاک‌های آهکی، در آزمایشگاه مدل‌های فیزیکی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، از بهمن 94 تا شهریور 95 انجام شد. در این آزمایش از مدل فیزیکی یک‌به‌یک به طول 100، عرض 40 و ارتفاع 150 سانتی‌متر که ترانشه زهکشی را شبیه‌سازی می‌کرد استفاده شد.در حالت اول آزمایش، باگاس نیشکر با خاک با نسبت حجمی 30 به 70 ترکیب گردید و دور پوشش زهکشی کارگذاری شد و به مدت 2000 ساعت جریان به‌صورت پیوسته برقرار شد. در حالت دیگر، آزمایش یادشده بدون حضور باگاس دور پوشش تکرار شد. دبیخروجی و تغییرات سطح ایستابی هر ده روز یک‌بار ثبت گردید. همچنین شاخص‌های رسوب‌گذاری کربنات کلسیم، شامل شاخص لانژیلر، رایزنر و استیفدیویس برای آب‌وخاک استفاده شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد دبی خروجی در مدت‌زمان آزمایش، در حالتی که باگاس نیشکر دور پوشش لوله زهکش قرار داده شد، از 1.1 لیتر بر دقیقه در روز اول اندازه‌گیری به 0.78 لیتر بر دقیقه در روز هفتادم اندازه‌گیری، یعنی حدود 29 درصد کاهش یافت. درحالی‌که دبی خروجی در حالتی که باگاس دور پوشش زهکش وجود نداشت، از یک لیتر بر دقیقه در روز اول اندازه‌گیری به 0.48 لیتر در دقیقه در روز هفتادم اندازه‌گیری، یعنی حدود 52 درصد کاهش یافت. درواقع باگاس نیشکر توانست 23 درصد از کاهش دبی را کنترل کند. همچنین باوجوداینکه آب و خاک مورداستفاده، بر اساس شاخص‌های رسوب‌گذاری، دارای پتانسیل بالایی برای رسوب‌گذاری بودند، گرفتگی در مدت آزمایش اتفاق نیفتاد.

Application of Sugarcane Bagasse in Controlling the Clogging of the Synthetic Drainage Envelopes in Ramhormoz Limy Soils

While there are several types of salts in the soil, salts that have higher solubility in water are dissolved and removed from the soil,  But salts with low solubility in soil, sediment layers hard to cause clogging in the soil or in their coverage. Among the salts in soils of the arid and semiarid areas, three compounds of calcium carbonate (with solubility of 0.013 gr/lit), magnesium carbonate (with solubility of 1.9 gr/lit) and calcium sulfate (with solubility of 2.5 gr/lit) salts, usually are found in these areas and have low solubility. Among the mentioned compounds, magnesium carbonate accumulation in soil is very low, while calcium carbonate and calcium sulfate salts concentration are found higher and can cause clogging by the sequential deposition. The amount of calcium carbonate in the soils of arid regions may reach up to 80 percent of soil weight. It provides the conditions for rapid deposition and a layer of rigid form and clogging the system (FAO, 1973).This experiment was conducted in order to analyze the application of sugarcane bagasse in controlling the clogging of the agricultural subsurface drain envelopes.