بررسی آزمایشگاهی شرایط جریان در راه ماهی از نوع کانال ماهی قایق رو

راه ماهی ها، به دلیل نقش مهمی که در مهاجرت آبزیان و بقا نسل آن‌ها دارند، از اجزای اصلی سازه های تقاطعی از جمله سدها می باشند. در این تحقیق مدل آزمایشگاهی کانال ماهی قایق رو تهیه شده است که حداکثر انطباق را با شرایط زیست محیطی داشته و در آن برای ایجاد تلفات انرژی در مجرای عبور ماهی، از برس های مشابه علف مصنوعی، استفاده شده است. با توجه به شعاع خمش مناسب، امکان عبور قایق های کوچک ماهیگیری نیز در آنها وجود دارد. مدل آزمایشگاهی این نوع راه ماهی با مقیاس 1:5 برای شیب چهار درصد و به ازای شش دبی مختلف انجام شده است. با مقایسه عمق جریان در دبی های مختلف، با توجه به ابعاد ماهی های مهاجر در رودخانه های استان مازندران، دبی های سوم و چهارم به ترتیب بامقادیر 4.4 و 9.1 لیتر بر ثانیه، عمق های بهینه را برای عبور ماهی ها ایجاد می نمایند. با تهیه نقشه رستر سرعت های طولی و عرضی جریان در محیط gis و ترسیم الگوی جریان با استفاده از نرم افزار متلب مشاهده گردید که یک ناحیه کم سرعت در داخل حوضچه ها، بعد از هر برس تشکیل می شود که بهترین مکان برای استراحت ماهی ها می باشد. همچنین ماهی برای عبور از بازشدگی ها از سرعت انفجاری و برای عبور از حوضچه ها از سرعت مداوم خود استفاده می نماید. حداکثر سرعت در بازشدگی در دبی سوم، 0.62 متر بر ثانیه و در دبی چهارم 0.64 متر بر ثانیه می باشد. حداکثر سرعت انفجاری ماهی طرح 0.72 متر بر ثانیه می باشد. بنابراین سرعت ها در محدوده قابل قبولی قرار دارند.

Experimental Study of Canoefishway Hydraulic Condition

The idea of using canoefishway was first proposed by Hassinger (2002) and was experimentally conducted in the hydraulic laboratory of the Kassel University. Hassinger and Kraetz (2004) presented the general principles of the  canoefishway design. The idea of this new development was driven by the thought that a great number of thin and elastic rough elements on the one hand show a good performance in energy dissipation, and on the other hand, allows a mandriven boat to pass without being damaged. The brushes should be both firm enough to provide energy loss necessary to help fish climb easily and flexible enough to allow boats to pass through without being damaged and after the boats passing, the brushes will come back to their original state. About half of the experiments in running these facilities focuses on their application as only a fishway and the other concentrate on a hybrid structures as a canoefishway. Figure 1, shows an example of such fishway type (Hassinger., 2009). In recent years, the development of studies and the construction of rubber dams within walking distance to the sea on the rivers in the north of the country, necessitate the need for constructing the environmentally friendly fishway. Constructing rubber dams near the sea disrupted the fishermen commuting and thus has created social tensions (Hedayati et al., 2012). Hedayati et.al (2012) designed a canoefishway on Tajan rubber dam in Mazandaran province and compared it with the classic vertical slot fishway. In this study, given the importance of creating environmentally friendly fishway on rubber dams in Mazandaran province and the problems created for small fishing boats travelling on Tajan River, first the laboratory canoefishway model was prepared by taking into account the fish biological parameters in Tajan, Then the depth and flow velocity were evaluated.