واکاوی عوامل موثر بر عدم بکارگیری روش آبیاری تحت فشار توسط پسته‌کاران استان یزد

اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار در استان یزد همواره با مشکلاتی روبرو بوده است.هدف این تحقیق واکاوی عوامل موثر بر عدم بکارگیری روش آبیاری تحت فشار توسط پسته کاران استان یزد بود.روش تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی و ابزار پمایش پرسشنامه بوده است. بدین منظور از جامعه آماری 7265 نفری  با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از 130 پسته کار مصاحبه به عمل آمد. عوامل موثر بر عدم بکارگیری آبیاری تحت فشار به عوامل فنی، اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و محیطی تقسیم شدند.نتایج تحقیق نشان داد که طراحی و اجرای نامناسب سیستم آبیاری تحت فشار، بالا بودن بهره وام ها و کوتاه بودن زمان باز پرداخت آنها، تحمیل کردن و مجبور کردن بهره برداران برای اجرای سیستم، برگزارنشدن دوره های آموزشی در زمینه آبیاری تحت فشار و خیس نشدن خاک تا عمق مورد نظر از مهمترین دلائل تولیدکنندگان پسته در عدم بکارگیری طرحهای آبیاری تحت فشار در هریک از عوامل مورد بررسی می باشد.نتایج تحلیل عاملی متغییرها نشان داد که بیشترین مقدار ویژه مربوط به عامل آموزشی وسپس به ترتیب عوامل اقتصادی،فنی،اجتماعی و محیطی بوده و این عوامل مجموعا 74 /74 درصد از عوامل موثر بر عدم گرایش به آبیاری تحت فشار را تبیین می کنند.

Assistant Prof, Economic, Social and Extension Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Yazd, Iran.

Implementation of pressurized irrigationsystems in Yazd province has faced problems in respect to farmers’ participation.This study aimed at identifying effective factors on pistachio farmers’ reluctance to adoption of pressurized irrigation. The research method usedwasdescriptiveand survey toolwas a questionnaire that was completed by interview. The target group included the pistachio farmers’ who had not reluctance in pressurized irrigation in Yazd province, and among them, 130 were selected by random sampling method. According to surveys taken from literature, effective factorson reluctance toadoption of pressurized irrigationwere divided in to technical factors, economic, social, educational,and environmental. As shown by the results,design and implementation of pressurized irrigation system, high interest rates, short duration of their repayment, pressing and obliging the farmers to the system,lake of training courses on the pressurized irrigation,and not wetting soil to the desired depth were the main reasons for the lack of interest by pistachio farmers’ to adopt pressurized irrigation. The results of the factor analysis of variables affecting this reluctance showedthat most of the special effect was due to educational factors followed by economic factors and the technical, social and environmental were effective factors on pistachio farmers’ reluctance to adoptpressurized irrigation. The sum of these factors could explain 74.74   percent of the variance of resistance to reluctance topressurized irrigationsystems in Yazd province.