مقایسه بهره‌وری عوامل تولید در سیستم‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت و نشتی در مزارع سیب‌زمینی کبودراهنگ استان همدان

روند رشد جمعیت و محدودیت منابع تولید، ضرورت و اهمیت ارتقاء بهره وری این منابع را بیش از پیش نمایان می سازد. با توجه به محدودیت منابع آب و خاک، تنها راه ارتقاء کمیت تولیدات کشاورزی افزایش اثر عوامل تولید است که در پژوهش حاضر در مورد محصول سیب زمینی در دو سیستم آبیاری بارانی و نشتی تحت مدیریت زارعین مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با روش نمونه گیری طبقه بندی شده و با تکمیل پرسشنامه از 95 سیب زمینی کار در منطقه انجام شده است. مقدار آب مصرفی در سیستم نشتی با استفاده از دستگاه wsc فلوم و در سیستم بارانی که از نوع کلاسیک ثابت بود با استفاده از نصب کنتور در ابتدای قطعات و در سه مرحله، با اندازه گیری دبی آبپاش ها انجام شد. در سنجش بهره وری نهاده ها از تابع تولید استفاده شد.  برای این هدف و به منظور تعیین رابطه محصول با نهاده های تولید، تابع تولید کاب داگلاس به کار رفت. بر اساس نتایج حاصله، در سیستم آبیاری بارانی میانگین بهره وری بذر و کود فسفات به ترتیب 10/9 و 169/1 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات و بهره وری آب، 6/5 کیلوگرم محصول در هر مترمکعب آب اندازه گیری شد. در سیستم آبیاری نشتی میانگین بهره وری بذر و کود فسفات به ترتیب 9/8 و 158/6 کیلوگرم محصول برای هر کیلوگرم بذر و کود فسفات بود. بهره وری آب در این روش آبیاری سه کیلوگرم محصول در هر متر مکعب آب به دست آمد. بنابراین ضرورت دارد برای  افزایش بهره وری عوامل تولید و استفاده بهینه از منابع آبی از روش های نوین آبیاری بجای روش آبیاری نشتی استفاده شود.

Comparison of Productivity of Production Factors in Fixed Classic Sprinkler and Furrow Irrigation Systems in Potato Fields of Kaboodrahang Plane in Hamedan Province

Trend of population growth and restricted resources highlights the necessity and importance of enhancing productivity of these resources. Increasing the quantity of agricultural products will be possible by increasing the area or yield of crops. In increasing the area of land, there would be limitations in water and other resources. The only way to increase the quantity of agricultural products is increasing the yield in the existing area, which is possible by promoting the inputs impacts. The aim of this study was to measure and compare the productivity of production factors in potato fields under sprinkler and furrow irrigationsystems in Kabodarahang plane. This project was performed using the stratified sampling with a questionnaire and interviewing 95 farmers. The collected data were analyzed in CobbDouglas production function. The results showed that in sprinkler irrigation system, the average productivity of seed and phosphate fertilizer were 10.9, 169 kg yield/kg input, respectively, and for water 6.5 kg/m3. These parameters for surface irrigation system were 9.8, 158.6 kg yield/kg input and 3 kg/m3. According to the results, in this area, the productivity of all production factors, specially water, are higher in sprinkler irrigation system. To enhance the productivity of production factors and optimal use of resources, especially water resources, it is recommended to use sprinkler irrigation in potato production.