ارزیابی عملکرد سامانه‌های آبیاری کلاسیک ثابت در اسدآباد همدان

برای ارزیابی عملکرد سامانه های آبیاری بارانی ثابت با آبپاش متحرک، تعداد 10 سامانه تحت مدیریت زارعین با کشت های گندم (یک مزرعه)، سیب زمینی (شش مزرعه) و یونجه (سه مزرعه) انتخاب شدند. میانگین شاخص های ضریب یکنواختی کریستیانسن، یکنواختی توزیع، راندمان پتانسیل کاربرد آب و راندمان واقعی آب، برای تمامی مزارع به ترتیب 75/26، 56/76%، 45/4% و 34/65 درصدبه دستآمدند. دامنه تغییرات راندمان پتانسیل کاربرد آب بین 23/47-74/19درصد، راندامان واقعی آب بین 28/52%-48/21، %یکنواختی توزیع بین 38/1%- 72/79% و ضریب یکنواختی کریستیانسن بین 65/49-85/13 درصد بودند. میانگین تلفات تبخیر و بادبردگی در سامانه های آبیاری 28/9 درصد، میانگین تلفات عمقی آب آبیاری 31 درصد و میانگین درصد کفایت آبیاری 90/5 درصد محاسبه شدند.مقدار دو شاخص ضریب یکنواختی پخش کریستیانسن و یکنواختی توزیع در 90 درصد از سامانه ها، کمتر از مقادیر توصیه شده بودند. در 30 درصد از سامانه ها به علت آبیاری کمتر از نیاز آبی واقعی گیاه، راندمان واقعی با راندمان پتانسیل کاربرد برابر بود. طراحی نامناسب سامانه ها، استفاده هم زمان بیش از یک آبپاش، ضعف مدیریت بهره برداران و استفاده از لوازم فرسوده و غیراستاندارد، از مهم ترین دلایل پایین بودن یکنواختی توزیع آب و راندمان پتانسیل کاربرد آب است. نتایج بررسی ها نشان داد که در اکثر طرح های مورد مطالعه، راندمان عملکرد سامانه ها کمتر از حد انتظار است. نتایج این پژوهش نشان داد طراحی و اجرای صحیح سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت زمانی مفید است که بهره برداری از این سامانه ها نیز مناسب و کارآمد باشد.

Evaluation of Solidset Sprinkler Irrigation Systems in Asadabad Plain of Hamedan Province

The objective of this study was to evaluate the design and the management of the solidest sprinkler irrigation systems in Asadabad plain of Hamedan province. For this purpose, 10 solidset sprinkler irrigation systems of Asadabad plain were selected and some performance indicators such as Christiansen’s coefficient of uniformity (CU), distribution uniformity (DU), potential application efficiency of lowquarter (PELQ), actual application efficiency of lowquarter (AELQ), wind drift and evaporation losses (WDEL), deep percolation losses (DP) and adequacy of irrigation (ADirr) were used for evaluation. The mean values of these parameters were obtained as 75.26%, 56.76%, 45.4%, 34.65%, 28.92%, 31%, and 90.46 %, respectively. All of the systems had low PELQ values and also their water distribution uniformity was lower than the values recommended by Merriam and Keller. On the other hand, due to deficit irrigation, in all but seven systems, the AELQ values were equal to PELQ. Unsuitable design and implementation of the systems were recognized as the most important reason of low PELQ. One of these most important factors was unsuitable pressure. Simaltaneous use of many sprinklers was also an important reason for low DU. The results of the study showed that, in many cases, operation of the system was very weak. Generally, the results showed that the proper design and implementation of the solid set sprinkler irrigation systems will be useful when the management of those systems were convenient and efficient.