اثر تغییر اقلیم بر روند تغییرات تبخیرتعرق در طی دوره رشد گیاهان مزارع آبی و دیم با استفاده از مدل‌های aogcm

تغییر اقلیم پدیده ای تاثیرگذار بر بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله چرخه‌ی هیدرولوژی است. تبخیرتعرق نیز به عنوان یکی از بخش‌های چرخه‌ی هیدرولوژی، دستخوش این تغییرات خواهد بود. به دلیل اهمیت تبخیرتعرق در مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی کشاورزی، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر این فرآیند در دشت نیشابور انجام شد. بدین منظور با استفاده از مدل swap و اطلاعات هواشناسی و زراعی، تبخیرتعرق برای پنج مزرعه در دشت نیشابور محاسبه شد. به منظور ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر تبخیرتعرق واقعی گیاهان در مزارع تحت آبیاری، از مدل‌های اقلیمی hadcm3، echam5omو cgcm3t47 تحت سناریوهای انتشار حدی (a2 و b1) و توازنی (a1b) و در مزارع دیم از مدل hadcm3 و سناریوهای انتشار حدی (a2 و b1) در دو دوره‌ی 2039-2020 و 2099-2080 استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که تبخیرتعرق مرجع روزانه در دوره 2099-2080 تحت سناریوی a2 بیشترین تفاوت را نسبت به تبخیر و تعرق دوره پایه (2011-1992) خواهد داشت. همچنین در هر سه سناریوی انتشار، مقادیر تبخیرتعرق روزانه در دوره 2099-2080 نسبت به دوره 2039-2020 افزایش بیشتری خواهد یافت. در بین محصولات مورد تحقیق، گندم با حدود 12درصد تغییر نسبت به ذرت با 3 درصد تغییر، بیشترین تغییر تبخیرتعرق را در دوره های آتی نسبت به دوره پایه در طی رشد نشان خواهد داد. ولی، میانگین کل تبخیر و تعرق دوره رشد ذرت (حدود 12 میلی متر بر روز) نسبت به محصولات دیگر بیشتر خواهد شد.