شبیه سازی واکنش دو رقم سویا به کم‌آبیاری با کاربرد مدل wofost

امروزه حتی در مناطق مرطوب کشور، بحران آب یک مشکل عمده کشاورزی و افزایش بهره‌وری مصرف آب یکی از ملزومات توسعه پایدار است. با توجه به این امر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد گیاه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران آب مفید به نظر می‌رسد. در این پژوهش از مدل wofost جهت شبیه‌ سازی عملکرد دو رقم سویا تحت مدیریت کم‌آبیاری در منطقه گرگان استفاده شد. با استفاده از عملکرد اندازه‌گیری شده و اجزای بیلان آب شبیه‌سازی‌شده از مدل، مقدار متوسط بهره‌وری تبخیرتعرق (wpet) مبتنی بر عملکرد دانه 72/0 کیلوگرم دانه به ازای هر متر مکعب تبخیر تعرق حاصل شد. با افزایش تنش خشکی، بهره‌وری آب بر پایه مجموع آبیاری و بارش (wpi+r) و بهره‌وری آب بر پایه مقدار آبیاری (wpi) در هر دو رقم افزایش یافت ولی رقم دی پی ایکس در مواجه با تنش خشکی دارای بهره‌وری آب بالاتری نسبت به رقم سپیده بود. نتایج ارزیابی عملکرد و دقت مدل wofost نشان داد شاخص ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (nrsme) عملکرد دانه و بیوماس کل در هر دو رقم موردبررسی کمتر از 10 درصد، شاخص ضریب جرم باقی‌مانده‌ها (crm) نزدیک به صفر، ضریب کار آیی مدل (ef) 89/0، ضریب تبیین (r2)93/0 و شاخص توافق ویلموت (ioa) در حدود 89/0 به دست آمد. به‌طورکلی یافته‌های این تحقیق کار آیی مطلوب مدل را در شبیه‌سازی فرآیند رشد و تاثیر آب بر عملکرد و بهره‌وری آب سویا تایید می کند و رقم دی پی ایکس در شرایط محدودیت آب برای کشت در استان گلستان توصیه می‌شود.