بررسی اثر تراکم و بافت خاک بر تبخیر-تعرق و ضریب گیاهی ذرت علوفه‌ای

به منظور تدوین برنامه آبیاری مناسب و دقیق، تعیین نیاز آبی گیاهان در شرایط مختلف محیطی ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش، اثر تراکم و بافت خاک بر ضریب گیاهی و تبخیر-تعرق گیاه ذرت بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار بافت خاک شامل لوم رسی سیلتی، لوم و لوم شنی و سه تیمار تراکم خاک(تراکم طبیعی خاک‌های مزرعه، تراکم با رها کردن 25 و 50 بار وزنه 5/2 کیلوگرمی (بر اساس آزمایش استاندارد پراکتور))، در سه تکرار در مزرعه آزمایشی در بخش جی و قهاب شهرستان اصفهان به اجرا در آمد. به منظور تعیین تبخیر-تعرق گیاه مرجع از روش تشت تبخیر و برای تعیین تبخیر-تعرق واقعی از روش بیلان حجمی آب خاک با استفاده از میکرولایسیمتر زهکش‌دار به قطر 32 سانتی‌متر و ارتفاع 80 سانتی‌متر استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد با افزایش تراکم خاک تبخیر-تعرق و ضریب گیاهی ذرت در مراحل مختلف رشد کاهش می‌یابد. بیشترین میانگین 10 روزه تبخیر-تعرق ذرت در خاک لوم رسی سیلتی با تراکم طبیعی (جرم مخصوص ظاهری 27/1 گرم بر سانتی‌متر مکعب) برابر با 76/8 میلی‌متر بر روز و در دهه پنجم رشد بدست آمد و از کمترین میانگین 10 روزه تبخیر-تعرق ذرت در این دهه 70 درصد بیشتر شد. افزایش تراکم خاک (دومین تراکم) موجب کاهش 23%، 8/20% و 8/12 درصدی مجموع تبخیر-تعرق ذرت به ترتیب در خاک لوم ، لوم رسی سیلتی و لوم شنی شد. در هر سه بافت خاک کمترین و بیشترین تاثیر فشردگی خاک بر ضریب گیاهی ذرت به ترتیب در مرحله ابتدایی و میانی رشد حاصل شد. بیشترین و کمترین تاثیر افزایش تراکم خاک بر کاهش ضریب گیاهی ذرت در مرحله میانی رشد به ترتیب 3/40 درصد در خاک لوم با دومین سطح تراکم و 7/20 درصد در خاک لوم شنی با دومین سطح تراکم بود.