تحلیل مسیولیت های تشکل های آب بران و زمینه یابی موانع ایجاد آن از دیدگاه بهره برداران

انتقال مدیریت آبیاری به کشاورزان یکی از مباحث مهم و ضروری برای برنامه ریزان مسایل آبیاری در سطح جهان است. انتقال مدیریت آبیاری یا مدیریت مشارکتی آبیاری به وسیله تشکل های آب بران به عنوان یک راهکار شایع در جهان در آمده است. تشکل های آب بران به‌عنوان یکی از روش های مدیریت مشارکتی، راه خوبی برای حذف مشکلات شبکه‌های آبیاری و زهکشی کشور است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل مسیولیت ها و موانع ایجاد تشکل های آب بران از دیدگاه بهره برداران بود. جمعیت این مطالعه، کلیه کشاورزان تحت پوشش طرح شبکه آبرسانی بند فیض‌آباد در استان فارس بوده است (192 نفر). حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه-بندی تصادفی، 127 نفر برآورد گردید. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله پانلی از متخصصین تایید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد که آلفای کرونباخ برای مسیولیت ها 79/0 و برای موانع 86/0 بود. نتایج نشان داد که مسیولیت های تشکل های آب بران از دیدگاه بهره برداران در چهار دسته بهره برداری و حفاظت از شبکه آبیاری، مسیولیت نهادی و مسیولیت زراعی و موانع ایجاد تشکل های آب بران نیز در چهار دسته موانع اجتماعی، سازمانی، مدیریتی و آگاهی رسانی و دانش کشاورزان قرار گرفتند. حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری مهمترین مسیولیت از دیدگاه بهره برداران بوده است. لذا، پیشنهاد می شود ابتدا مسیولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تشکل ها واگذار شود و سپس، با ظرفیت-سازی و توانمندسازی بهره برداران سایر مسیولیت ها را واگذار نمود.