تاثیر کم آبیاری و شیوه کارگزاری لوله آبده در افزایش بهره وری مصرف آب پنبه

به منظور ارزیابی تاثیر کم آبیاری و الگوی کارگزاری لوله آبده بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی آب پنبه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بصورت کرت‌های نواری خرد شده (استریپ اسپلیت پلات) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرستان ارزوییه، ‌در دو سال‌ زراعی 1388 و 1389 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح ‌آبیاری (100=1i، 80=2i و 60=3i درصد تبخیر تعرق محاسبه شده با روش پنمن مانتیث) به عنوان عامل اصلی و چهار الگوی کارگزاری لوله آبده (تیپ) شامل دو سیستم آبیاری قطره ای (سطحی 1s و زیرسطحی 2s) و دو آرایش فاصله لوله آبده (برای هر ردیف کاشت روی پشته (معمولی) 1l و یک در میان بین دو ردیف کاشت 2l) به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان داد کم آبیاری به مقدار 80 درصد نیاز آبی در مقایسه با آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی، سبب افزایش عملکرد، کارایی مصرف آب، تعداد غوزه در بوته و وزن غوزه به ترتیب به میزان 5/8، 4، 10 و 5/2 درصد و صرفه جویی 1300 مترمکعب آب (20 درصد آب مصرفی) در هکتار گردید. از طرفی کم آبیاری به مقدار 60 درصد نیاز آبی زیرسطحی در مقایسه با آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی زیرسطحی نیز باعث صرفه‌جویی حدود 3400 مترمکعب آب (40 درصد آب مصرفی) در هکتار و افزایش 8 درصدی بهره وری آب گردید؛ ولی نقصان های 18 درصدی عملکرد محصول، 25 درصدی تعداد غوزه در بوته، 18 درصدی وزن غوزه را نشان داد. به نظر می رسد استفاده از روش کم آبیاری در کشت پنبه به میزان 80 درصد نیاز آبی زیرسطحی در منطقه ارزوییه استان کرمان می تواند راه کاری مناسب برای صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش کارایی آن در دوره های خشکسالی باشد.