بررسی ویژگی‌های رشد برخی از ژنوتیپ‌های انار پیوند شده روی پایه‌های انتخابی در شرایط شور

این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های رشد برخی از ژنوتیپ های انار روی پایه های انتخابی در شرایط شور، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در طی سال های 1397 الی 1402 در ایستگاه چاه افضل مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. عوامل این آزمایش شامل پایه (1-ژنوتیپ چاه افضل، 2- وحشی بابلسر، 3- نرک لاسجرد سمنان و 4- پوست سیاه اردکان ) و پیوندک (1- ملس یزدی، 2- رباب نیریز و 3- ژنوتیپ چاه افضل) بود. پیوندک ها از ژنوتیپ های انتخاب شده به صورت شکمی (t)، در اویل خرداد ماه 1401 بر روی پایه های چهار ساله، پیوند شد و ویژگی های رشدی آن ها در طی سال های 1401 و 1402 در شوری ثابت آب آبیاری ( 0/2±9/3 دسی زیمنس بر متر) ارزیابی شد. ویژگی های اندازه گیری شده شامل درصد گیرایی، ارتفاع و قطر پیوندک ها، درصد نکروزه گی، تعداد پاجوش، تعداد تنه جوش، محتوی رطوبت نسبی، محتوی کلروفیل هایa ، b وکل، محتوی نشت یونی، درصد سدیم، پتاسیم و کلر برگ ها بودند. نتایج نشان داد که نوع پایه بر درصد گیرایی پیوندک ها و میزان تحمل به شوری ژنوتیپ های پیوندی موثر بود. بیشترین و کمترین درصد گیرایی به ترتیب از رقم ملس یزدی پیوند شده روی پایه چاه افضل (96%) و ژنوتیپ چاه افضل پیوند شده بر روی پایه پوست سیاه اردکان (20%)، به دست آمد. بیشترین میزان ارتفاع و قطر پیوندک در رقم ملس یزدی پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (به ترتیب 131 سانتیمتر و 16 میلیمتر) مشاهده شد. بیشترین محتوی رطوبت نسبی در برگ های ترکیب پیوندی رباب نیریز/ چاه افضل (80%) دیده شد. این ترکیب پیوندی، کمترین محتوی نشت یونی (60%) را نیز داشت. بیشترین محتوی پتاسیم در برگ های ژنوتیپ چاه افضل پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (1/4%) و رقم رباب نیریز پیوند شده روی پایه وحشی بابلسر (1/3%)، بود. همچنین کمترین محتوی سدیم، در هر سه ژنوتیپ پیوندی روی پایه وحشی بابلسر مشاهده گردید. در مجموع، ژنوتیپ های پیوند شده روی پایه های وحشی بابلسر و چاه افضل تحمل بیشتری به شوری از خود نشان دادند. پس از این پایه ها،  نرک لاسجرد سمنان قرار گرفت. ژنوتیپ های پیوند شده روی پایه پوست سیاه اردکان فاقد تحمل کافی در شرایط شور بودند. در مجموع ، ترکیب های پیوندی رباب نیریز/ وحشی بابلسر و ملس یزدی/ وحشی بابلسر برتر تشخیص داده شد. پس از آن ها می توان به ترکیب های پیوندی چاه افضل/ وحشی بابلسر، ملس یزدی/ چاه افضل و رباب نیریز/ چاه افضل اشاره نمود.

investigation the growth characteristics of some pomegranate genotypes grafted on selected rootstocks in saline conditions

to evaluate the growth characteristics of some pomegranate (punica granatum) genotypes on selected rootstocks under saline conditions, a factorial experiment was carried out based on randomized complete block design, at the chah afzal station of the national salinity research center of iran, in 2017-2022. the factors included rootstocks at four levels (1- chah afzal (ca), 2- vahshi babolsar (vb), 3- narak lasjerd semnan (nl), and 4- poost siyah ardakan, ps) and scions at three levels (1- malas yazdi (my), 2- rabab niriz (rn) and 3- chah afzal). this research was done on sixty 4-year-old trees, with 240 observations (4 branches on each tree) with irrigation water salinity of 9±0.5 ds/m. the results showed that type of rootstock affected on the graft success percentage and the salinity tolerance of the grafted genotypes. the highest and lowest graft success percentages was observed in my cultivar grafted on ca rootstock (96.77%) and ca genotype grafted on ps ardakan rootstock (20.77%), respectively. the maximum height and diameter of the scions were observed in my cultivar grafted on vb rootstock (131 cm and 16 mm, respectively). the highest relative water content was observed in rn cultivar grafted on ca (80.09%). this grafted compound had the lowest relative ions leakage (60%). the highest potassium content was observed in the leaves of ca genotype grafted on vb (1.4%) was rn grafted on vb (1.3%). also, the lowest sodium content in each three grafted genotypes was observed on vb. in general, the genotypes grafted on vb and ca showed more tolerance to salinity. genotypes grafted on ps ardakan had not sufficient tolerance in saline conditions, so, the grafted combinations of rn/ps ardakan and ca/ps ardakan dried completely in the second year (2022). overall, the grafted combinations of rn/v b and my/vb were recognized as superior, followed by combinations of ca/ vb, my/ca and rn/ca.