شبیه‌سازی عملکرد و کارایی مصرف آب کلزای پاییزه با استفاده از مدل apsim-canola در استان لرستان

در سال‌های اخیر، بهبود عملکرد و افزایش کارایی مصرف آب محصولات زراعی به یکی از اهداف مهم پژوهش‌گران تبدیل شده است. از این‌رو، هدف این پژوهش شناسایی رقم مناسب و روش آبیاری بهینه در گیاه کلزای پاییزه بود. به این منظور، پژوهشی با استفاده از مدل شبیه سازی apsim بر روی سه رقم کلزای پاییزه hyola308، hyola401 و rgs003 و چهار تیمار آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در گلدهی، قطع آبیاری در غلاف بندی و قطع آبیاری در پر شدن دانه) در چهار شهرستان استان لرستان انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در خرم آباد، پلدختر و کوهدشت با کشت رقم hyola401 و آبیاری کامل (به ترتیب 5361، 5378 و 4488 کیلوگرم در هکتار) و در شهرستان الشتر با کشت رقم hyola308 و استفاده از یکی از تیمارهای قطع آبیاری (2634 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. نتایج همچنین نشان داد که کشت رقم hyola401 و قطع آبیاری در مرحله گلدهی در  پلدختر و خرم آباد و آبیاری کامل در کوهدشت به ترتیب با 0/457، 0/398 و 0/307 کیلوگرم بر مترمکعب منجر به بیشترین کارایی مصرف آب در این مناطق شد. در شهرستان الشتر نیز کشت رقم hyola308 و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بیشترین کارایی مصرف آب (0/239 کیلوگرم بر مترمکعب) را موجب گردید. یافته های این پژوهش نشان داد که در بوم نظام های کشت کلزا در این مناطق، گزینش رقم مناسب (ارقام با درصد بیشتر غلاف بارور در شرایط تنش رطوبتی) و اتخاذ روش صحیح مدیریت آبیاری، به شکل قابل توجهی به شرایط دمایی آن منطقه بستگی دارد.

simulating grain yield and water use efficiency of autumn rapeseed using apsim-canola model in lorestan province

in recent years, enhancing crop grain yield and water use efficiency have become among the important objectives of researchers. therefore, this study was conducted to identify the optimal combination of cultivar and irrigation in autumn rapeseed. to do this, the current research was carried out using apsim simulation model on three autumn rapeseed cultivars (hyola308, hyola401, and rgs003) and four irrigation treatments (full irrigation, withholding irrigation at flowering stage, withholding irrigation at pod initiation stage, and withholding irrigation at grain filling period) in four counties of lorestan province. the results showed that the highest grain yield in khorramabad, pol-e dokhtar, and kuhdasht was obtained with hyola401 cultivar and full irrigation (5361, 5378, and 4488 kg.ha-1, respectively), while in aleshtar, cultivation of hyola308 cultivar and withholding irrigation in one of the treatments led to the highest yield (2634 kg.ha-1). the results also showed that hyola401 cultivar and withholding irrigation at flowering stage in pol-e dokhtar and khorramabad and full irrigation in kuhdasht (0.457, 0.398, and 0.307 kg.m-3, respectively) led to the highest crop water use efficiency in these counties. in aleshtar, hyola308 cultivar and withholding irrigation at flowering stage resulted in the highest crop water use efficiency (0.239 kg.m-3). overall, the results showed that for these rapeseed agro-ecosystems, the air temperature in each county played a key role in choosing the optimal cultivar (i.e. cultivars with higher percentage of fertile pods under water stress conditions) and proper irrigation management.