ارزیابی اثر روش‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب لوبیا چیتی

به منظور ارزیابی اثر روش های مختلف آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب لوبیا چیتی، در سال های 1401 و 1402، پژوهشی در پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا در خمین به صورت ناحیه ای در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. روش های آبیاری در چهار سطح (آبیاری بارانی به صورت کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک، بارانی نیوفیت، رین فلت، و قطر‌ه‌ای نواری) و ارقام لوبیاچیتی (لاین 21492 و ارقام کوشا و صالح) با سه تیپ رشدی مختلف در این ناحیه‌ها به صورت تصادفی کشت گردید. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین میزان مصرف آب (12500 متر مکعب در هکتار) در روش آبیاری بارانی کلاسیک بود. کمترین میزان مصرف آب (6600 متر مکعب در هکتار) نیز در روش آبیاری قطر‌ه‌ای مشاهده شد و روش‌های آبیاری نیوفیت و رین فلت که مصرف آب تقریبا مشابهی داشتند (حدود 11000 مترمکعب در هکتار) در بین آن ها قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر روش آبیاری بر اجزای عملکرد و عملکرد دانه لوبیاچیتی معنی دار بود، ولی اثر رقم تنها بر عملکرد دانه معنی دار شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه (296/9 گرم در متر مربع) در آبیاری قطر‌ه‌ای و کمترین میزان (7/228 گرم در متر مربع) در تیمار آبیاری بارانی کلاسیک بود. در بین ارقام نیز بیشترین و کمترین عملکرد دانه (به ترتیب 274/1 و 236/3 گرم در متر مربع) به ترتیب متعلق به رقم کوشا و صالح بود. همچنین، بیشترین (0/45 کیلوگرم بر مترمکعب) و کمترین مقدار کارایی مصرف آب (0/18 کیلوگرم بر مترمکعب) به ترتیب در روش‌های آبیاری قطر‌ه‌ای و بارانی کلاسیک به دست آمد. به طور کلی، نتایج نشان داد که روش آبیاری قطر‌ه‌ای علاوه بر کاهش مصرف آب، موجب افزایش عملکرد لوبیاچینی و کارایی مصرف آب شد.

evaluation of the effect of different irrigation methods on the yield and water use efficiency of chitti bean

to evaluate the effect of different irrigation methods on yield and water use efficiency (wue) of chitti beans, a research study was conducted in 2022 and 2023 at the bean research and education center in khomein, iran. the study was designed as a multi-location (regional) experiment using a randomized complete block design with three replications. four irrigation methods included classical sprinkler irrigation, new-fit sprinkler irrigation, rain flat irrigation, and drip tape irrigation. different types of chitti bean cultivars (line 21492, kousha, and saleh) with three growth habits were randomly sown in these locations. the results showed that the maximum water consumption (12500 m3 ha-1) belonged to the classical sprinkler irrigation method, while the least (6600 m3 ha-1) was in the drip tape irrigation; and the new-fit sprinkler and rain flat irrigation had almost the same water consumption (about 11000 m3 ha-1), were in between those two methods. also, the highest and lowest wue (0.45 and 0.18 kg m-3, respectively) were obtained in drip tape and classical sprinkler irrigation, respectively. the results of analysis variance showed that the irrigation method effect on yield components and grain yield was significant, but the effect of cultivar was significant only on grain yield. the highest (296.9 g m-2) and the least (228.7 g m-2) values of grain yield were observed in the drip tape and classical sprinkler, respectively. among the cultivars, the highest grain yield belonged to kousha and saleh cultivars. in general, the results demonstrated that the drip tape not only decreased water consumption but also led to improving yield components of chitti bean and higher water use efficiency.