ارزش‌گذاری اقتصادی آب در بخش کشاورزی استان همدان

کمبود آب بزرگ‌ترین مشکل اساسی استان همدان محسوب می شود. در این میان بخش کشاورزی به دلیل سهم بالا در مصارف آب بیش از سایر بخش های اقتصادی در معرض آسیب قرار دارد. به‌کارگیری سیاست ها و ابزارهای مناسب در راستای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب مورد توجه سیاست مداران است. این پژوهش با هدف تعیین ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی استان و پتانسیل درآمدزایی این منبع در تولید محصولات کشاورزی آبی به اجرا درآمد. محصولات منتخب برای مطالعه شامل گندم، جو، یونجه، سیب‌زمینی، چغندرقند، ذرت دانه ای، ذرت علوفه ای، هندوانه، سیر، خیار و گوجه‌فرنگی، انگور و گردو بودند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه با کشاورزان برای سال زراعی 98-1397 تهیه و برای برآورد ارزش اقتصادی آب از روش تخمین تابع تولید، فرم کاب داگلاس استفاده شد. نتایج نشان داد که ارزش اقتصادی آب در محصولات مختلف بسیار بیشتر از هزینه های تامین و عرضه آن است. ارزش اقتصادی آب برای محصولات مذکور به ترتیب برابر 2043، 3775 ،6023، 3506، 2136، 1956، 1778، 4902، 36750، 16337 و 4929، 15840 و 20064 ریال و به‌طور میانگین 9232 ریال بر مترمکعب آب برآورد گردید. این عدد ها در مقایسه با هزینه استحصال آب از منابع زیرزمینی که گران‌ترین منبع و برابر 496 ریال بر مترمکعب است نشان می دهد که شکاف زیادی بین آن ها است و این امکان وجود دارد تا با دریافت آب‌بها به میزان شکاف موجود بین عددهای پیشگفته، انگیزه ها را به سمت تخصیص کاراتر آب در این بخش اقتصادی هدایت کرد.

economic valuation of water in agricultural sector of hamedan province, iran

water scarcity is the biggest problem in hamadan province. in the meantime, agricultural sector is more vulnerable than other economic sectors due to its high share of water consumption. policymakers are interested in adopting appropriate policies and tools to manage crisis and tackle water scarcity problems. this study aimed to determine the economic value of water in the agricultural sector of the province and the potential for revenue generation of this resource in the production of irrigated crops. selected products for the study included wheat, barley, alfalfa, potato, sugar beet, corn, grain fodder, watermelon, garlic, cucumber, tomato, grape, and walnut products. data was obtained through questionnaires and interviews with farmers for the 2018-19 crop year and for estimating economic value of water using cobb-douglas production form. the results showed that the economic value of water in different crops was greater than the water supply costs. the economic value of water for the mentioned products was equal to 2043, 3775, 6023, 3506, 2136, 1956, 1778, 4902, 36750, 16337 and 4929, 15840 and 20064 rials/m3 and, on average, 9232 rials/m3 of water, respectively. these figures are compared to the cost of extracting water from underground sources the most expensive source is 496 rials/m3, which shows a big gap between these numbers; therefore, it is possible to price water at the same rate as the above figures. this provides incentives towards more efficient water use in this economic sector.