اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد گیاه موسیر، در شرایط تنش شوری

در این پژوهش، اثر شوری آب آبیاری و محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد گیاه موسیر رقم بومی قزوین بررسی شد. تیمارهای شوری آب در چهار سطح (s1) 2، (s2) 4، (s3) 6 و (s4) 8 دسی‌زیمنس بر متر و تیمارهای سالیسیلیک اسید در چهار غلظت (a1) 0، (a2) 0.5، (a3) 1 و (a4) 2 میلی‌مولار اعمال شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار، در محیط گلخانه اجرا شد. مقدار رطوبت خاک به‌صورت روزانه اندازه‌گیری شد و برنامه‌ریزی آبیاری بر اساس آن انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش جذب آب توسط گیاه و کاهش وزن غده موسیر شد. اما کاربرد سالیسیلیک اسید موجب بهبود وضعیت رطوبتی گیاه و افزایش عملکرد غده ها در شرایط تنش شوری شد. تیمار a4 غلظت ایده‌آل سالیسیلیک اسید برای تولید حداکثر محصول در سطوح مختلف تنش شوری بود. به‌طوری که کاربرد دو میلی‌مولار سالیسیلیک اسید در سطوح شوری s1، s2، s3 و s4 به ترتیب باعث افزایش عملکرد تَر غده‌ها به میزان 11.6%، 32%، 40% و 91% در مقایسه با عدم کاربرد سالیسیلیک اسید (a1) شد. پاسخ عملکرد خشک غده به تبخیر-تعرق نشان داد که با افزایش تنش شوری، درصد کاهش عملکرد بیش از درصد کاهش تبخیر و تعرق بود. اما مصرف سالیسیلیک اسید باعث کاهش حساسیّت عملکرد خشک غده نسبت به تنش شوری شد، به طوری که از تیمار s1 تا s4 مقدار ضریب واکنش عملکرد (ky) بین 01.1- 62.1 (در تیمار a1)، 93.0- 3.1 (a2)، 48.0- 09.1 (a3) و 31.0- 97.0 (a4) برآورد شد. اثر سالیسیلیک اسید بر میزان بهره وری آب در شرایط تنش شوری بین 13.2-14.1 (در تیمار a1)، 15.2-68.1 (a2)، 26.2-2 (a3) و 38.2-19.2 (a4) کیلوگرم بر مترمکعب محاسبه شد. نتایج نشان داد که در صورت استفاده از آب های لب شور برای آبیاری گیاه، کاربرد سالیسیلیک اسید باعث افزایش بهره‌وری آب خواهد شد. بر اساس این نتایج، در شرایط نبود منابع آب باکیفیت برای آبیاری، برای مقابله با اثرات زیان‌بار تنش شوری بر عملکرد محصول، محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید روی گیاه راه‌کاری مناسب خواهد بود.

effect of salicylic acid spraying on shallot yield under salinity stress conditions

in this research, the effect of irrigation water salinity and salicylic acid spraying were investigated on the yield of shallot (qazvin local variety). water salinity treatments at four levels of 2(s1), 4(s2), 6(s3), and 8(s4) ds.m-1 and salicylic acid at four concentrations of 0(a1), 0.5(a2), 1(a3) and 2(a4) mm were applied in the greenhouse. the experiment was performed as factorial and in a completely randomized design, with three replications. soil moisture was measured daily, and irrigation scheduling was done based on it. results showed that salinity stress reduced crop water uptake and shallot tuber weight. salicylic acid application improved crop water status and increased tubers weight under salinity stress. a4 treatment was the ideal concentration for maximum yield. application of 2 mm salicylic acid at salinity levels of s1, s2, s3, and s4 increased tubers yield by 11.6%, 32%, 40% and 91%, respectively, compared to the control (a1). the response of dry yield to evapotranspiration showed that by increasing salinity stress, percentage of yield decreased more than the percentage of evapotranspiration. use of salicylic acid decreased dry yield sensitivity to salinity stress, such that from treatment s1 to s4 yield response coefficients (ky) were between 1.01- 1.62 (in a1 treatment), 0.93- 1.3 (a2), 0.48- 1.09 (a3) and 0.31- 0.97 (a4). the effect of salicylic acid on water productivity were calculated between 2.13- 1.14 (in a1), 2.15- 1.68 (a2), 2.26- 2 (a3), and 2.38- 2.19 kg.m-3 (a4). in conditions of using saline water for crop irrigation, application of salicylic acid will increase water productivity. based on the experiment results and in conditions of lack of high-quality water for irrigation, salicylic acid spraying on crops will be a suitable method to reduce the harmful effects of salinity stress.