بررسی و تحلیل چالش‌های پذیرش و گسترش آبیاری قطره‌ای در باغ‌های سیب ارومیه با استفاده از مدل نوآوری راجرز

هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر پذیرش یا عدم پذیرش سیستم آبیاری قطره ای در باغات سیب شهرستان ارومیه به‌عنوان کانون تولید سیب استان، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و مدل اشاعه نوآوری اورت راجرز بود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص گردید که 57% پاسخگویان معتقدند که اجرای آبیاری قطره‌ای به علت استفاده از منابع آبی مشترک (چاه مشترک) مشکلات زیادی دارد، 63% نیز این سامانه را برای باغات مسن نامناسب می‌دانند. حدود 64% بر این باورند که در شرایط فعلی، فایده نسبی این سامانه برای باغات در حد متوسط یا کمتر است. به نظر 77% باغداران، سامانه‌های آبیاری قطره‌ای بنا به علل مختلف قابلیت اجرایی بالایی ندارند. همچنین، 81/5% معتقدند که در مقایسه با روش‌های سنتی، اجرای این سامانه‌ها از جهاتی چون ، بوروکراسی اداری، اخذ تسهیلات، و تعمیر و نگهداری پیچیدگی زیادی دارد. طبق آماره کاکس نل (با ضریب احتیاط بالا)، متغیرهای وارد شده در مدل، در مجموع قادر به تبیین 0/50 از واریانس متغیر پذیرش آبیاری قطره‌ای و براساس آماره نیجل کرک، 0/68 از واریانس پذیرش آبیاری قطره‌ای می‌باشند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، مهم‌ترین توصیه‌های قابل اجرا در منطقه، عبارت‌اند از: استفاده از الگوهای موفق و گروه‌های مرجع برای ارائه آموزش‌های کاربردی، افزایش فایده نسبی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در آبیاری قطره‌ای، بازنگری بر روند طراحی و اجرای گردش‌کار و کیفیت تجهیزات در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای، رفع مشکل مالکیت، و عدم کاربرد آبیاری قطره‌ای برای باغ های مسن.

evaluation and assessment of drip irrigation acceptance and development challenges in urmia apple orchards using rogers’ diffusion of innovation model

the current study aimed to identify and analyze the factors influencing acceptance or rejection of irrigation system in apple orchards of urmia city, as the center of apple production in west azerbaijan province, by applying survey research method and rogers’ diffusion of innovations model. based on the results, 57% of the respondents believed that implementation of drip irrigation using a common source of water (well) had many problems, 63% of them also considered the system unsuitable for old orchards. about 64% of the respondents believed that, in current situation, the relative profitability of the system was in the range of medium to low. 77% believed that drip irrigation systems did not have high performance due to various reasons. according to 81.5% of the respondent’s opinion, applicability of these systems is complex compared to traditional methods, because of design, performance, employment, and administrative bureaucracy, obtaining facilities, repair and maintenance. according to the cox nell and nagelkerke statistics, the variables included in the model are able to explain, respectively, 0.50 and 0.68 of the variance of the drip irrigation acceptance variable. according to the obtained results, the most important recommendations applicable in the region, are using successful models and reference groups to provide practical trainings on irrigation systems, increasing the relative benefit and reducing the risk of investing in drip irrigation, reviewing the process of designing, implementing, the workflow and the quality of equipment in drip irrigation systems, solving problems related to issuing the necessary permits for orchards that do not have ownership documents and, finally, avoiding the use of drip irrigation in old traditional orchards.