تعیین ضریب گیاهی و نیاز آبی گیاه کینوا به روش لایسیمتری در دشت بیرجند

برآورد مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای محاسبه ی نیاز آبی در راستای برنامه ریزی کشاورزی برای محصولات مختلف، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور در پژوهش حاضر، برای تعیین ضریب گیاهی و نیاز آبی کینوا به روش لایسیمتری، از سه لایسیمتر زهکش دار از جنس پلی اتیلن و کاملاً آب بندی شده با قطر 60 سانتی متر و ارتفاع 100 سانتی متر استفاده گردید. بذور کینوا رقم تی تی کاکا در تاریخ هفت اردیبهشت ماه سال 1399 با احتساب 60 بوته در مترمربع به عنوان تراکم مطلوب، کشت شد. میزان رطوبت خاک با دستگاه tdr و آب خروجی زهکش در هر لایسیمتر قبل از آبیاری اندازه گیری گردید. به منظور سنجش تبخیر و تعرق مرجع از معادلات پنمن- مانتیث، بلانی- کریدل (مبتنی بر درجه حرارت) و پریستلی-تیلور (مبتنی بر تشعشع) استفاده شد. نتایج نشان داد که مجموع میزان تبخیر و تعرق مرجع در طول فصل رشد به روش پنمن- مانتیث (eto) 720 میلی متر، به روش بلانی-کریدل،581 میلی متر و به روش پریستلی- تیلور 754 میلی متر بود و مجموع تبخیر و تعرق گیاه کینوا (etc) با روش لایسیمتری، 553 میلی متر محاسبه شد. همچنین مقدار ضریب گیاهی کینوا (kc) در مرحله اول (دوره 21 روزه)، مرحله دوم (دوره 26 روزه)، مرحله سوم (دوره 38 روزه) و مرحله چهارم رشد کینوا (دوره 34 روزه) در روش  پنمن- مانتیث به ترتیب برابر با 0/42، 0/66، 1/03 و 0/71، در روش بلانی- کریدل به ترتیب 0/54، 0/88، 1/28 و 0/82 و در روش پریستلی- تیلور به ترتیب  0/40، 0/62، 0/97 و 0/68 بود. نتایج نشان می دهد که روش پنمن- مانتیث به عنوان بهترین روش، می تواند ملاکی برای تعیین ضریب تبخیر و تعرق مرجع در منطقه قرار گیرد ولی روش بلانی- کریدل نیاز به واسنجی در منطقه دارد.

determination of crop coefficient and water requirement for quinoa by lysimetric method in birjand plain

estimating potential evapotranspiration values is very important for calculating the water requirement in line with agricultural planning for different crops. for this purpose, in the present study, three polyethylene lysimeters with drains and completely sealed, with a diameter of 60 cm and a height of 100 cm were used to determine the crop coefficient and water requirement of quinoa. titicaca quinoa seeds were planted on may 7, 2019, with 60 plants/m2. the soil moisture level was recorded by tdr and also the drainage output in each lysimeter was measured before irrigation. in order to measure potential evapotranspiration, the equations of penman-monteith, blaney-criddle (based on temperature) and priestley-taylor (based on radiation) were used. the results showed that the total amount of potential evapotranspiration during the growing season according to the fao penman-monteith (eto) method was 720 mm, according to the blaney-criddle method 581 mm, and according to the priestley-taylor method, 754 mm, while the total evapotranspiration of quinoa (etc) in lysimeters was 553 mm. also, the value of quinoa crop coefficient (kc) in the first stage (21 days period), second stage (26 days period), third stage (38 days period) and fourth stage of quinoa growth (34 days period) using the penman-monteith method was equal to 0.42, 0.66, 1.03 and 0.71, in blaney-criddle method, 0.54, 0.88, 1.28 and 0.82, and in priestley-taylor method 0.40, 0.62, 0.97 and 0.68, respectively. these results show the penman-monteith method, as the best method, can be used as a criterion for determining the potential evapotranspiration, but the blaney-criddle method needs to be calibrated in the region.