تاثیر محل کارگذاری مالچ پلاستیکی در آبیاری جویچه‌ای بر بهره‌وری آب ذرت علوفه‌ای

سامانه های آبیاری سطحی به‌صورت گسترده ای در مناطق مختلف دنیا به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده میشود، اما، مدیریت نامناسب آن‌ها منجر به تلفات زیاد آب و کاهش بهره وری آب ‌شده است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر محل استقرار مالچ پلاستیکی در آبیاری جویچه ای روی توزیع و حفظ رطوبت خاک و بهره وری آب در تولید ذرت علوفه ای بود. آزمایش در مزرعه ای در سال 1397 در کرج انجام شد. چهار تیمار مختلف از نظر محل استقرار مالچ در سطح خاک شامل مالچ روی پشته (r)، مالچ کف جویچه (f)، مالچ روی پشته و کف جویچه (fr) و تیمار بدون مالچ یا شاهد (c) در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری از خاک به‌منظور اندازه گیری مقدار رطوبت یک روز قبل و سه روز پس از آبیاری با دور پنج روز و در تاریخ های مشخص به ترتیب در مراحل هشت برگی، ساقه رفتن و سنبله زدن از چهار نقطه (از اعماق 25-0 و 50-25 سانتی متری از زیر پشته ها و جویچه ها) برای همه تیمارها انجام شد. میانگین درصد رطوبت حجمی خاک در طول فصل رشد به ترتیب برابر با 24/8، 23/8، 18/0 و 17/1 برای تیمارهای fr، f، r و c بود. نتایج نشان داد که مالچ پلاستیکی با کاهش تبخیر از سطح خاک تاثیر بسزایی روی حفظ رطوبت خاک داشت و تیمارهایی که دارای مالچ پلاستیکی در کف جویچه بودند (f و fr) دارای بالاترین مقدار رطوبت خاک در مقایسه با دیگر تیمارها بودند. بهره وری آب بر اساس ماده خشک تولیدی برای تیمارهای، f، fr، r و c به ترتیب برابر با 4/5، 4/4، 3/6 و 3/0 کیلوگرم بر مترمکعب و بر اساس وزن تر ماده تولیدی برای تیمارهای fr، f، r و c به ترتیب برابر با 7/6، 7/4، 5/7 و 4/7 کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. بر پایه نتایج، استفاده از مالچ پلاستیکی در کف جویچه برای کاهش تلفات آب و افزایش بهره وری آب در آبیاری جویچه ای توصیه می شود. همچنین پیشنهاد می شود با توجه به نقش مالچ در حفظ رطوبت خاک در صورت استفاده از مالچ می توان از تکنیک کم آبیای نیز بهره برد. بررسی جنبه‌های اقتصادی کاربرد مالچ هم در تحقیقات بعدی باید مورد توجه باشد.

Effect of Plastic Mulch Placement in Furrow Irrigation on Water Productivity of Fodder Corn

Surface irrigation systems have been widely used in in arid and semiarid regions of the world, but inappropriate design and management has led to high water losses and reduced water productivity. The objective of this research was to investigate the effect of plastic mulch placements in furrow irrigation on soil water distribution and water productivity under fodder corn production. Field experiments were carried out in Karaj in 2018. Four different treatments were considered in terms of plastic mulch placements including mulch on the ridge (R), mulch on the furrow bed (F), mulch on the ridges and the furrow bed (FR), and a treatment without mulch or control treatment (C). In order to measure water content, soil samples were taken one day before and three days after each specific irrigation event with 5 days intervals from four points (at 025 cm and 2550 cm under the ridges and furrows) for all treatments. The mean values of volumetric water content during the growing season for the FR, F, R and C treatments were 24.8, 23.8, 18.0 and 17.1 percent, respectively. The results indicated that plastic mulch had substantial impact on retaining the soil moisture by reducing evaporation from the soil surface and the treatments with plastic mulch on the bed of the furrow (FR, F) had the highest soil moisture in comparison to the other treatments. Water productivity for dry matter of the FR, F, R and C treatments was 4.5, 4.4, 3.6, and 3.0 kg/m3, and for fresh matter of the FR, F, R and C treatments was 7.6, 7.4, 5.7, and 4.7 kg/m3, respectively. Based on the results, using plastic mulch on the furrow bed is recommended in order to reduce water loss and increase water productivity in furrow irrigation. Considering the effect of plastic mulch in maintaining soil water content, it is also recommended to utilize this method with the deficit irrigation method. Economic aspects should be taken into consideration in the future research on this topic.