واکاوی عوامل پیش‌برنده و بازدارنده تشکل‌های آب‌بران در شبکه های آبیاری استان خوزستان

هدف این تحقیق کمّی شناسایی عوامل پیش­برنده و بازدارنده موجود در شکل­ گیری، فعالیت و توسعه تشکل­های آب­بران در شبکه های آبیاری استان خوزستان بود. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی– همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارشناسان شرکت­های بهره ­برداری سازمان آب و برق استان خوزستان بود (200=n) که تعداد 130 نفر از آنان (130=n) به روش نمونه گیری تصادفی طبقه­ ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته­ای بود که اعتبار(روایی) و پایایی آن توسط متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان و استفاده از آزمون کرونباخ آلفا تایید گردید. داده­ها با استفاده از نرم‌افزار spss16 تحلیل شدند. بر پایه نتایج حاصل از تحلیل عاملی، عوامل پیش­برنده تشکل­ های آب بران در پنج گروه تولیدی، سرمایه اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و اجرایی قرار گرفتند. عوامل مذکور در مجموع 68/6% از کل واریانس عوامل پیش­برنده در شکل­گیری، فعالیت و توسعه تشکل­های آب­بران استان خوزستان را تبیین می­کنند. در تحلیل عاملی، عوامل بازدارنده تشکل ­های آب­بران نیز پنج گروه حمایتی، حقوقی، مدیریتی، برون سازمانی و ترویجی شناسایی شدند که این پنج گروه عامل 47/3% کل واریانس عوامل بازدارنده در شکل گیری، فعالیت و توسعه تشکل­های آب­بران استان خوزستان را تبیین می­کنند. با استناد به یافته­ ها، سهم عوامل پیش­برنده شکل­ گیری، فعالیت و توسعه تشکل­ های آب­بران استان خوزستان، بیش­تر از عوامل بازدارنده می­باشد.

Analysis of the Driving and Deterrent Factors of Water Users’ Associations in Irrigation Networks of Khuzestan Province

This quantitative research was carried out with the aim of identifying the driving and deterrent factors in the formation, activity, and development of Khuzestan Province’s water users’ associations of irrigation networks. The research method was survey and descriptivecorrelational. The statistical population of this study consisted of all experts of the exploitation companies of Khuzestan Province Water and Electricity Organization (N = 200), 130 of them (n = 130) were selected by stratified random sampling. The research instrument was a researchermade questionnaire whose validity and reliability were confirmed by agricultural extension and training specialists of Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan and the use of Cronbach Alpha test. Data were analyzed using SPSS16 software. The results of factor analysis indicated that the driving factors of water organizations were in 5 groups of production, social capital, legal, economic and executive, which in general explain 68.6% of the total variance. The results of factor analysis indicate that the driving factors of water users’ associations included 5 groups of production, social capital, legal, economic, and executive factors, which, in general, explain 68.64% of the total variance. In the factor analysis, the deterrents of water users’ associations were identified as 5 groups including supportive, legal, managerial, extraorganizational and extension factors, which explain 47.29% of the total variance. According to the findings, the share of the promoters and driving factors in the activities and development of water users’ associations in Khuzestan Province is more than the deterrent factors.