تعیین ضریب گیاهی و تبخیر-تعرق آویشن دنایی در شرایط استاندارد در کرج

به‌‌منظور تعیین تبخیرتعرق و ضریب گیاهی آویشن دنایی(celak.thymus daenensis) آزمایشی در سال‌ 1395 با استفاده از روش‌های لایسیمتری (روش مستقیم) و محاسباتی انجام شد. در روش مستقیم، ازلایسیمترهای زهکش‌دار با سازه‌های زیرزمینی واقع درایستگاه تحقیقات البرز کرج استفاده شد. هر کدام از لایسیمترها، به قطر 0.9 مترو ارتفاع 1.28 ‌متر بود که در آنها یک نشاء از آویشن دنایی کشت شد. در این مجموعه، دو لایسیمتراصلی انتخاب و آبیاری آنها در حد ظرفیت زراعی تنظیم شد. در دو طرف هر کدام از آنها، لایسیمترهای مشابه‌‌ای به‌عنوان حاشیه قرارداشت.در طول دوره آزمایش، آب ورودی و خروجی لایسیمترها و ویژگی‌های‌ آویشن شامل وزن خشک اندام هوایی، میزان تبخیر تعرق و کارایی مصرف آب در آویشن اندازه گیری شد. به‌منظور برآورد تبخیر تعرق گیاه مرجع چمن، از روش‌های محاسباتی بلانی‌کریدل فائو و روش استاندارد پنمن‌مانتیث فائو استفاده شد. ضریب گیاهی آویشن در طول دوره رشد، از نسبت تبخیرتعرق آویشن به تبخیر تعرق گیاه مرجع چمن( بر پایه روش پنمن‌مانتیث فائو) بدست آمد. طبق نتایج بدست آمده، مقدار تبخیرتعرق تجمعی گیاه مرجع به روش‌های ‌بلانی‌کریدل‌ فائو وپنمن‌مانتیث ‌فائو به‌ترتیب 715 و 637 میلی‌متر بود. در لایسیمترها نیز مقدار تبخیر تعرق آویشن دنایی تا ابتدای گلدهی برابر 100 میلی‌متر،تا ابتدای تولید بذر معادل 455 میلی‌متر و تا انتهای مرحله بذردهی برابر 622 میلی‌متر تعیین شد.ضریب گیاهی آویشن در مراحل چهارگانه ابتدایی(initial)، توسعه(development)، میانی (midseason) و انتهایی (lateseason)رشد به‌ترتیب 0.33، 0.65، 1.20 و 0.99 و کارایی مصرف آب 0.4 گرم‌برلیتر برآورد شد. با تعیین ضریب گیاهی و نیازآبی آویشن دنایی، ضمن کمک به طراحی سیستم‌های هوشمند و آبیاری مکانیزه، امکان برنامه‌ریزی و مدیریت آبیاری در طول دوره رشد گیاه نیز فراهم خواهد شد.

Determination of Plant Coefficient and Evapotranspiration of Thyme in the Standard Conditions of Karaj

To determine crop coefficient and evapotranspiration of Thymus daenensis Celak., an experiment was performed in 2016 using lysimeters (direct method) and computational method In the direct method, drainage lysimeters with underground structures located at Alborz Research Station in Karaj were used. Each of the lysimeters were 0.9 meters in diameter and 1.28 meters high. In each lysimeter, a seedling of Thymus was planted. Then, two main lysimeters were selected and their irrigation was adjusted to the field capacity. On both sides of the main lysimeters, similar lysimeters were considered as margins. During the experiment period, the input and output water of the lysimeters as well as dry weight of aerial parts, the amount of  evapotranspiration, and water use  efficiency in Thymus daenensis were measured. In order to estimate the evapotranspiration of the reference plant, the computational methods of Blaney Criddle and FAO PenmanMonteith were used. Thymus plant coefficients during plant growth, was obtained as the ratio of Thymus evapotranspiration to reference plant evapotranspiration. Based on the results, the amount of cumulative evapotranspiration of the reference plant by Blaney CriddleFAO and PenmanMonteithFAO were 715 and 631 mm, respectively. In lysimeters, Thymus evapotranspiration up to the beginning of flowering was 100 mm, to the beginning of seed production  455 mm, and to the end of seed production  622.13 mm. The Thymus plant coefficients in initial, crop development, midseason and lateseason stages were 0.33, 0.65, 1.20, and 0.99, respectively. Water use efficiency was estimated to be 0.4 gL1. By determining the plant coefficient and water requirement of Thymus, in addition to helping in design of intelligent systems and mechanized irrigation, it will be possible to plan and manage irrigation during the plant growth period.