تعیین بهره‌وری آب و بهره‌وری اقتصادی آبیاری درختان انجیر دیم استهبان

سطح وسیعی از باغ های استهبان فارس اختصاص به انجیر دیم دارد. به دلیل خشکی سال های اخیر،باغ دارانبه آبیاری که اغلب بی رویه بوده اقدام نموده اند. در تحقیق حاضر با اندازه گیری دمای پوشش سبز گیاه، در تنش های آبی مختلف اقدام به آبیاری گردید.تیمارهای مورد نظر در این تحقیق عبارت بودند از انجام آبیاری در مقادیر مختلف شاخص تنش آبی 0، 0.2، 0.4، 0.6 ، 0.8. یک تیمار بدون آبیاری (دیم) نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. آبیاری به صورت دستی با تانکرانجام گردید. تعداد دفعات آبیاری، میزان محصول و بهره وری مصرف آب تیمارهای مختلف اندازه گیری گردید. طرح آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام و مقایسه میانگین داده های بدست آمده  با به کارگیری آزمون دانکن انجام شد. تجزیه و تحلیل های اقتصادی نیز بر اساس تفاوت و نسبت درآمد به هزینه در دو سال 1396 و 1397 انجام گردید. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص تنش آبی گیاه از0.6 بیشتر نگردید. با افزایش تعداد دفعات آبیاری تا آبیاری کامل، میزان محصول از 3.1 به 9.8 کیلوگرم درهر درخت افزایش نشان داد ولی بهره وری مصرف آب آبیاری کاهش و از مقدار نامعلوم زیاد در تیمار دیم، به 0.65 کیلوگرم بر متر مکعب در تیمار بدون تنش رسید.در سال های مورد بررسی با انجام یک مرتبه آبیاری میزان محصول و در نتیجه میزان سود خالص نسبت به تیمار دیم به شدت افزایش داشت که در دو سال به ترتیب به حدود 740000 ریال و 1190000 ریال به ازای هر درخت رسید. میزان سود به دست آمده با انجام یک مرتبه آبیاری در دو سال مورد بررسی به ترتیب حدود 530000 و 990000 ریال به ازای هر مترمکعب آب بود که با افزایش تعداد دفعات آبیاری این سود کاهش یافت. نسبت درآمد به هزینه نیز در سال های مورد بررسی از 1.10 و 1.46 در شرایط دیم به 2.21 و 2.89 در شرایط اعمال یک مرتبه آبیاری رسید. بنابراین با انجام یک نوبت آبیاری در اوایل مرداد ماه می توان علاوه بر حفظ درختان انجیر دیم استهبان از خطر خشکیدگی، به سود اقتصادی قابل توجهی دست یافت و از آبیاری بی رویه نیز جلوگیری نمود.

Determination of Water Productivity and Economic Productivity of Irrigation in RainFed Fig Orchards in Estahban

Estahban region in Fars province is mostly covered with rainfed fig trees. Gardeners have applied overirrigation because of drought in recent years. In this study, irrigations were scheduled based on different crop water stress indexes by measuring canopy temperature. The treatments included irrigation at different Crop Water Stress Indexs (CWSI) of 0, 0.2, 0.4, 0.6, 0.8. A rainfed treatment was also added as control. The trees were irrigated by hand using water tankers. During the two years of the research, the number of irrigations, yield, and water productivity were measured. Duncan test was used for statistical analysis of the treatments in a complete block test design with four replicates. Economical analyses were also done based on benefits and costs in 2017 and 2018. Results showed that the maximum observed CWSI was not more than 0.6. Irrigation increased the yield values from 3.1 kg/tree in rainfed condition to 9.8 kg/tree in the fully irrigated treatment. However, water productivity decreased from a large value in the rainfed treatment to 0.65 kg/m3 in the fully irrigated treatment. The treatment that was irrigated once had amuch increase in yield and increase about 740000 and 1190000 Rials in net benefit compared to rainfed treatment in the studied years. The net benefit of one irrigation in the two studied years was about 530000 and 990000 Rials/m3of applied water. These values decreased with increase in the irrigation times. The benefit cost ratio in the two studied years was 1.10 and 1.46 for rainfed trees while it was 2.21 and 2.89 for single irrigation treatment, respectively. Therefore, by one supplemental irrigation of the rainfed fig trees,the drought damages could be controlled, a significant economical benefit could be gained, and overirrigation is avoided.