اثر آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی با آب شور و غیرشور بر تغییرات جریان شیره آوندی، هدایت روزنه‌ای و دمای برگ درختان پسته

به منظور مطالعه اثرات تغییر سامانه های آبیاری قطره ای سطحی به زیرسطحی بر پاسخ گیاهی، یک باغ پسته 10 هکتاری از شهرستان شهریار انتخاب و تیمارهای آبیاری شامل قطره ای سطحی با آب شور (di)، قطره ای زیر سطحی با آب شور (sdi) و قطره ای سطحی با آب غیرشور(a) در آن پیاده شد و پاسخ های گیاهی اندازه گیری شد. نتایج بررسی توزیع شوری نشان داد که بیشترین تجمع املاح در دوایر هم مرکز به دور از قطره چکان رخ داده است که در di عمق 30 تا 50 و فاصله عرضی 70 تا 100 سانتی متری از درخت، و در sdi لایه سطحی 0 تا 20 و فاصله عرضی 60 تا 80 سانتی متری از درخت نقاط تجمع املاح بوده است. تمام پاسخ های گیاهی در تیمار آب غیرشور به طور معنی داری شرایط مساعدتری را نشان دادند. بر خلاف تیمار a، دمای تاج گیاه و اختلاف آن با دمای اتمسفر بین دو سامانه آبیاری di و sdiتغییرات معنی داری را نشان نداد. اما در شاخص تنش آب گیاه (cwsi) با نرمال سازی دمای تاج گیاهی نسبت به اثرات محیطی، اختلاف بین دو سامانه آبیاری معنی دار گردید و مقدار آن در sdiکمتر از di به دست آمد. هدایت روزنه ای نیز در sdi به طور معنی داری بیش تر از di اندازه گیری شد. بر اساس جریان شیره آوندی، با وجودی که تیمار a به طور معنی داری بیشترین جریان را داشت، در طول 24 ساعت اختلاف معنی داری بین دو سامانه آبیاری diو sdiمشاهده نگردید، اما با میانگین گیری این شاخص برای طول روز و به خصوص ساعات اوج تنش اختلاف معنی دار شد. با توجه به حجم یکسان آب آبیاری در دو تیمار diو sdi، نتیجه گیری می شود که سامانه sdiبا توزیع مناسب شوری، شرایط بهتری را برای جذب آب توسط گیاه فراهم نموده و باعث کاهش تنش رطوبتی به خصوص در ساعات اوج تعرق می گردد. هرچند استفاده از سامانه آبیاری قطره ای زیرسطحی نیازمند مطالعات طولانی مدت می باشد، اما با توجه به پاسخ های گیاهی مشاهده شده و همچنین از نقطه نظر توزیع شوری در خاک، استفاده از این سامانه آبیاری برای درختان پسته قابل توصیه است.

Effects of Surface and Subsurface Drip Irrigation Systems with Saline and NonSaline Water on Sap Flow, Stomata Conductance and Canopy Temperature of Pistachio Trees

To investigate the effects of substituting surface drip irrigation (DI) by subsurface dripirrigation systems (SDI) on plant responses, a10 ha pistachio orchard with DI system located in Shahriar, Tehran province, was selected. Irrigation treatments including DI and SDI with saline water and DI with nonsaline water (A) were established and plant responses were measured. The salinity distribution results showed that, in DI, at depth of 3050 cm and distance of 70100 cm, salts were accumulated. In SDI, salt accumulation was observed in surface layer and in distance of 6080 cm from the tree. Based on all plant response indicators, treatment A showed significantly more favorable conditions. Unlike treatment A, there was no significant difference in the “canopy temperature” and “canopy–air temperature difference” between DI and SDI. By normalization of environmentaleffects on foliage temperature, crop water stress index (CWSI) showed significant differences between DI and SDI treatments. Also, stomata conductance in SDI was significantly greater than DI. Additionally, treatment A had significantly the highest sap flow (SF). Based on SF measurement in 24 hour, there were no significant differences between DI and SDI irrigation systems, but the mean of this index for daylight time and midday, showed significant differences. With equal depth of irrigation water applied to DI and SDI and more favorable salinity distribution in root zone of SDI, this treatment leads to less water and salinity stress. Although the use of subsurface drip irrigation system requires longterm studies, but in view of the observed plant responses and in terms of soil salinity distribution, it is recommended to use SDI in pistachio trees.