اثرات کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد و تعیین بهره‌وری آب ذرت‌دانه‌ای درایستگاه اسلام آباد غرب

به منظور تعیین واکنش گیاه ذرت دانه ای نسبت به استراتژی کم آبیاری و تاثیر آن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در منطقه اسلام آبادغرب تحت آبیاری جویچه ای و همچنین تعیین بهره وری آب، پژوهشی در اطراف ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلام آبادغرب انجام شد. طرح آماری پژوهش، بلوک کامل تصادفی (طرح آماری تجزیه ساده سالانه و تجزیه مرکب دوساله) بود و برای دو سال زراعی 1395 و 1396 اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری به میزان 100% ، 75% ، 50% و 25% نیاز آبی به روش آبیاری جویچه ای و در سه تکرار بود. برای کاشت ذرت از رقم سینگل کراس704 استفاده شد. مقایسه تیمارهای مختلف با درنظر گرفتن هفت پارامتر اجزای عملکرد با استفاده از تجزیه واریانس (anova) انجام شد نتایج نشان داد که صفت وزن دانه بلال ها در تیمار 100 % نیازآبی نسبت به سایر تیمارها برتری معنی داری داشت و برای صفات وزن کل بلال ها، طول بلال ها، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف بلال ها، وزن چوب و  وزن هزار دانه بلال ها بین تیمارهای 100% نیازآبی و 75%نیازآبی تفاوت معنی داری وجود ندارد درحالی که دو تیمار دیگر در کلیه صفات با تیمارهای اول و دوم تفاوت معنی داری داشتند. در خصوص بهره وری آب برای وزن کل و وزن دانه های بلال ها، تیمار 75% نیاز آبی نسبت به سایر تیمارهای برتر بود و با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. در تیمار آبیاری به میزان 75% نیازآبی، بهره وری آب بر اساس وزن کل بلال ها 0.8 کیلوگرم در مترمکعب و بر اساس وزن دانه بلال ها 0.62کیلوگرم در مترمکعب بود و به ترتیب 17% و 13% نسبت به آبیاری کامل افزایش داشت. نتایج نشان داد بیشترین بهره وری آب زمانی روی می دهد که آبیاری به میزان 71% تا 72% نیازآبی انجام شود و لذا برای افزایش بهره وری آب بهتر است حدود30% از نیازآبی محاسبه شده را کاهش داد. لازم به ذکر است که کم آبیاری می تواند منجر به افزایش شوری (انباشت املاح آب) در خاک منطقه ریشه دوانی گیاه شود.

Effects of Deficit Irrigation on Yield and Yield Components and Determination of Water Productivity of Zea Maize in IslamabadGharb Area

Some experiments were performed around the Agricultural and Natural Resources Research Station of IslamabadGharb city in order to determine the reaction of corn crop to deficit irrigation strategy and its effects on yield, yield components and water productivity (WP) under furrow irrigation. The research used randomized complete block design (as a composite analysis in two years (2015 and 2016)). The treatments included irrigation with 100%, 75%, 50% and 25% water requirement with three replications. The SC704 Variety was used for planting corn. To compare the treatments, the 7 parameters of the performance components were considered, using analysis of variance (ANOVA). The results showed that the weight of corns in the first treatment was significantly superior to other treatments. Nevertheless, there was no significant difference in total weight of ears, ears length, seeds number per row, number of ear rows, wood weight and the weight of 1000 corns between treatments of 100% and 75% water requirement. However, in all measured attributes, there were significant differences between the other two treatments and the first and second treatments. Regarding water productivity in terms of total weight and grain weight of ears, the 75% treatment was superior to other treatments and had significant differences with the other treatments. In the treatment with 75% water requirement, WP was 0.8 kg/m3 based on the total weight of the grains, and based on the seed weight, it was 0.62 kg/m3, which were, respectively, 17% and 13% higher than the full irrigation treatment. The results showed that the highest water productivity was observed with about 30% deficit irrigation. It is to be noted that deficit irrigation may increase salinity of the root zone.